Φρανσουά Μπαμπέφ – Ο «Προμηθέας» του προλεταριάτου – Μέρος 1ο
«Η Γαλλική Επανάσταση δεν ήταν τίποτα άλλο παρά ο πρόδρομος μιας άλλης επανάστασης που θα είναι μεγαλύτερη, πιο επίσημη και που θα είναι η τελευταία»
Σαν σήμερα πριν από 222 χρόνια (27 Μαϊου 1797) πεθαίνει ο μεγάλος Γάλλος επαναστάτης Φρανσουά – Νοέλ Μπαμπέφ.
Ο Μπαμπέφ ήταν από τους πρώτους που πάλεψε για την κατάργηση της ατομικής ιδιοκτησίας και την πλήρη πολιτική και οικονομική ισότητα όλων των πολιτών, γι’ αυτό και μετά θάνατον αποκαλέστηκε «Προμηθέας» του προλεταριάτου.
Αφιέρωμα στην άγνωστη δράση του «Προμηθέα» του προλεταριάτου, που έχει θαφτεί από την αστική ιστοριογραφία.
Φρανσουά Μπαμπέφ – Ο «Προμηθέας» του προλεταριάτου – Μέρος 1ο
Αρχικά Ιακωβίνος και μετέπειτα ουτοπιστής – σοσιαλιστής, υπήρξε ο θεμελιωτής του επαναστατικού Σοσιαλισμού του 19ου αιώνα, που για τις ιδέες και την δράση του πήρε το προσωνύμιο «Γράκχος», σε ανάμνηση των αδελφών Γράκχων μεταρρυθμιστών, συγκλητικών της αρχαίας ρωμαϊκής Δημοκρατίας.
Γεννήθηκε στο Saint Qentin από φτωχή οικογένεια.
Ο πατέρας του ήταν στρατιώτης από το καλβινιστικό χωριό Μπαμπέφ της Πικαρδίας, που αυτομόλησε το 1738 στον αυστριακό στρατό, είχε προαχθεί σε δάσκαλο της Αυλής κι είχε επιστρέψει στη Γαλλία μετά την αμνηστία το 1755.
Ο πατέρας του τον δίδαξε Γερμανικά και Μαθηματικά και ο νεαρός Φρανσουά – Νοέλ, χρειάστηκε από 14 ετών να εργαστεί σκληρά και μετά την απώλεια του του πατέρα του, το 1780, η ευθύνη να συντηρήσει την μητέρα του και τα αδέλφια του έπεσε αποκλειστικά πάνω του.
Λέγεται ότι ο πατέρας του, λίγο πριν ξεψυχήσει, έδωσε στον 20χρονο Φρανσουά – Νοέλ ένα φθαρμένο αντίτυπο των «Παράλληλων Βίων» του Πλουτάρχου με την ευχή να τον συνοδεύει σε όλες τις χαρές και λύπες της ζωής και επίσης τον όρκισε επάνω στο στρατιωτικό του ξίφος να μάχεται πάντοτε για τα δίκαια των ανθρώπων.
Στις 13 Νοεμβρίου 1782 ο Μπαμπέφ νυμφεύθηκε μία νεαρή κοπέλα από την Αμιέν, υπηρέτρια στο σπίτι κάποιων αριστοκρατών όπου και ο ίδιος εργαζόταν ως υπηρέτης.
Συνέχισε να εργάζεται ως υπηρέτης μέχρι το 1784, οπότε και μετακόμισε οικογενειακώς στο Ροϊ (Roye), όπου βρήκε μία πολύ καλή εργασία, ως κλητήρας του κτηματολογίου, μέχρι το 1789 που ξέσπασε η Γαλλική Επανάσταση.
Το 1787 συνέγραψε το πρώτο κείμενό του με τίτλο «Διαρκές Κτηματολόγιο», που το εξέδωσε, καθώς και την μπροσούρα
«Ο νέος χωρισμός των Τάξεων του Μιραμπώ»,
το 1790 στο Παρίσι, μέσα στην ταραγμένη ατμόσφαιρα της Γαλλικής Επανάστασης, όπου είχε δει από κοντά την κατάληψη και κατεδάφιση της Βαστίλης και την δράση των «Αβράκωτων».
Έχοντας ωστόσο συγκλονιστεί από το θέαμα του καρφωμένου σε ένα κοντάρι κεφαλιού του Φουλόν που περιφερόταν από τον όχλο εν μέσω γενικής χαράς και τραγουδιών, σε μια επιστολή προς την σύζυγό του έδειχνε πολύ προβληματισμένος για το απίστευτο μέγεθος ανελέητης βιαιότητας που μπορούσε να εκδηλώσει το πλήθος:
«Να’ ξερες πόσο με αρρώστησε όλη αυτή η χαρά του πλήθους! Όλες εκείνες οι τιμωρίες του παρελθόντος, οι διαμελισμοί, τα βασανιστήρια, ο τροχός, η πυρές, οι μαστιγώσεις, οι κάθε είδους εκτελέσεις, μας έχουν αποκτηνώσει!
Αντί να μας εξημερώσουν, οι αφέντες μας μάς έχουν αποβαρβαρώσει, αφού βάρβαροι ήσαν και παραμένουν και αυτοί οι ίδιοι. Αυτό, φτωχή μου γυναίκα, θα έχει κατ’ όπως δείχνουν τα πράγματα συνέπειες φρικτές! Και μάλλον βρισκόμαστε μόνο στην αρχή!»
Η Γαλλική Επανάσταση
Μετά από αρθρογραφία σε διάφορες ριζοσπαστικές εφημερίδες της εποχής με τα ψευδώνυμα «Καμίλλος» και «Γράκχος» άρχισε να αποκτά την φήμη του εξτρεμιστή, συνελήφθηκε ως τέτοιος στις αρχές του Ιουλίου 1790, αλλά έτυχε της άμεσης υποστήριξης της εφημερίδας «Φίλος του Λαού» του Zαν Πωλ Μαρά κι αφέθηκε ελεύθερος.
Τον Οκτώβριο του 1790 μετακόμισε στο Ροϊ, από όπου εξέδιδε για μερικούς μήνες την επαναστατική εφημερίδα «Ο ανταποκριτής της Πικαρδίας», η οποία σταμάτησε μετά από 40 συνολικά τεύχη.
Το σκληρό ύφος των άρθρων τού κόστισε τελικά 200 μηνύσεις σε διάστημα 6 μόλις μηνών και μια ακόμη σύλληψη και φυλάκιση, ενώ παύθηκε από δημοτικός σύμβουλος στην δημαρχεία του Ροϊ, όπου είχε εκλεγεί τον Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς.
Τον Μάρτιο του 1791 πάντως, και ενώ ήδη η σύζυγός του είχε υποχρεωθεί να πουλήσει τα έπιπλα του σπιτιού τους για να πληρώσει τα χρέη της οικογένειας, διορίστηκε εντεταλμένος για την καταγραφή της εθνικής περιουσίας στο Ροϊ,
αλλά μετά από μερικούς μήνες διώχθηκε και από εκεί επειδή προπαγάνδιζε την ανάγκη διανομής των αμφίβολης ιδιοκτησίας χωραφιών και γενικά απέκτησε πάμπολλους εχθρούς λόγω της αδιαλλαξίας του σε ζητήματα κοινωνικής δικαιοσύνης.
Στα μέσα του καλοκαιριού του 1793 έφυγε για το επαναστατημένο Παρίσι όπου διορίστηκε γραμματέας στην «Επιτροπή Επισιτισμού» της Κομμούνας, ενώ στις 23 Αυγούστου καταδικάστηκε ερήμην από δικαστήριο του Somme
σε 20ετή φυλάκιση με βάση ένα στημένο από τους εχθρούς του κατηγορητήριο περί υποτιθέμενης «πλαστογραφίας» κατά την διάρκεια της υπηρεσίας του στο Ροϊ.
Σε υλοποίηση της δικαστικής απόφασης συνελήφθη τον Νοέμβριο 1793 (Μπρυμαίρ του έτους 2 της Δημοκρατίας) στο σπίτι του στο Παρίσι, δυνάμει εντάλματος που είχαν εκδώσει οι δικαστικές αρχές της Αμιέν, φυλακίστηκε στο Abbaye και στις 18 Ιουλίου 1794 δικάστηκε στο κακουργιοδικείο του Aisne στο Λαόν,
όπου όμως οι δικαστές ακύρωσαν ομόφωνα την καταδικαστική απόφαση των δικαστών του Somme και τον αθώωσαν πανηγυρικά, αποφαινόμενοι ότι η όλη υπόθεση ξεκίνησε από προσωπικό φθόνο φιλομοναρχικών στοιχείων.
Μετά την αθώωσή του, επέστρεψε για λίγο στο Παρίσι, αλλά δεν έζησε από κοντά την ανατροπή και καρατόμηση του Ροβεσπιέρου και την πλήρη επικράτηση των αντεπαναστατικών στοιχείων στην Συμβατική Εθνοσυνέλευση λίγες ημέρες αργότερα, στις 27 Ιουλίου 1794, γιατί απουσίαζε στο Λαόν, όπου βρισκόταν ο βαριά άρρωστος γιος του Εμίλ.
Όταν ξαναγύρισε στο Παρίσι εξέδωσε από τις 3 Σεπτεμβρίου του 1794 την εφημερίδα «Για την Ελευθερία του Τύπου» αρχικά με θέσεις κατά των ανατραπέντων «τρομοκρατών» και υπέρ των «θερμιδωριανών».
Η υιοθέτηση «Ροβεσπιερικών» θέσεων
Μέσα σε έναν μόλις μήνα ωστόσο, μετακινήθηκε προς τις ροβεσπιερικές θέσεις,ιδίως όταν στις 5 Οκτωβρίου μετονόμασε την εφημερίδα του σε «Βήμα του Λαού» και υιοθέτησε μόνιμα πλέον το όνομα «Γράκχος».
Εξαιτίας της δριμύτητας των άρθρων του, των αντι-ιδιοκτησιακών θέσεών του, αλλά και της ανοικτής πλέον ηθικής και ιδεολογικής υποστήριξης που εξέφραζε προς τους πεσόντες Ροβεσπιέρο, Σαιν Ζυστ και Κουτόν,
συνελήφθη πριν καν τελειώσει ο Οκτώβριος και φυλακίστηκε για ένα διάστημα στο Αρράς, όπου γνώρισε φυλακισμένους «τρομοκράτες» ροβεσπιεριστές, όπως τον γνωστό εκδότη της «Επιθεώρησης της Ισότητας» Λεμπουά.
Αποφυλακίστηκε για λίγο, τοποθετήθηκε ξανά υπέρ του Ροβεσπιέρου και υπέρ του Συντάγματος του 1793 στο τεύχος 33 της εφημερίδας του και φυλακίστηκε ξανά τον Φεβρουάριο του 1795,
ενώ οι εξτρεμιστές της φιλομοναρχικής αντι-ιακωβινικής οργάνωσης «Χρυσή Νεολαία» έσπασαν τα σφραγισμένα γραφεία της ενοχλητικής εφημερίδας και έκαψαν δημόσια τα αντίτυπα που βρήκαν σε μια μεγάλη πυρά έξω από το Θέατρο des Bergeres.
Όπως αναφέρει ο Ernest Belfort Bax, στην αλληλογραφία του Μπαμπέφ που βρέθηκε στο σπίτι του και κατασχέθηκε από την αστυνομία, υπήρξε και μία επιστολή με την οποία απαντούσε στον «Εμπερτιστή» (οπαδό του Εμπέρ που καρατομήθηκε την άνοιξη του 1794) Joseph Bodson
ότι ο ίδιος ο Μπαμπέφ και οι ομοϊδεάτες του αποτελούσαν τους «δεύτερους Γράκχους» της Γαλλικής Επανάστασης, θεωρώντας ως «πρώτους Γράκχους» τους Ροβεσπιέρο, Σαιν Ζυστ, Κουτόν και τους υπόλοιπους εξοντωθέντες «ροβεσπιεριστές»:
«Να αποδώσουμε στον Ροβεσπιέρο την τιμή που του αξίζει, ώστε επιτέλους όλοι οι οπαδοί του να σηκωθούν ξανά και να θριαμβεύσουν. Ο Ροβεσπιερισμός είναι η Δημοκρατία, οι δύο όροι είναι ταυτόσημοι. Η αναζωογόνηση του Ροβεσπιερισμού εγγυάται την αναζωογόνηση της Δημοκρατίας».
Στην φυλακή Plessis, όπου έμεινε φυλακισμένος για περίπου 8 μήνες, γνώρισε τον Ιταλό επαναστάτη και «ροβεσπιεριστή» Φίλιππο Μπουοναρόττι (1761 – 1837), τον οικοδεσπότη του Ροβεσπιέρου, Μωρίς Ντυπλαί και τον επίσης «ροβεσπιεριστή», Μαρκ Αντουάν Ζυλιέν.
Μετά την δεύτερη αποφυλάκισή του στις 31 Οκτωβρίου του ιδίου έτους με την γενική αμνηστία που έδωσε η Συμβατική, κι εκμεταλλευόμενος την πείνα που είχε πέσει στον λαόμετά από την κατάργηση των οικονομικών μέτρων των ροβεσπιεριστών,
μέσα από το «Βήμα του Λαού» (που επανεκδόθηκε από το 35ο τεύχος) ενέτεινε την πολεμική του προς το καθεστώς του «Διευθυντηρίου» και καλούσε την εφαρμογή του Συντάγματος του 1793.
Τον επόμενο μήνα συμμετείχε με τον Μπουοναρόττι στην ίδρυση της φιλο-ιακωβινικής οργάνωσης «Λέσχη του Πανθέου», που έλαβε το όνομά της από την πλατεία όπου πραγματοποιούσε τις συγκεντρώσεις της.
Το «Βήμα του Λαού» απετέλεσε εφεξής το επίσημο όργανο της οργάνωσης, η οποία στις αρχές του 1796 αριθμούσε 17.000 μέλη, αρκετά από τα οποία ήσαν και μέλη της φρουράς του Παρισιού ή μέλη του ιακωβινικού στρατιωτικού σώματος «Πατριώτες του ’89», το οποίο είχε χρησιμοποιήσει πριν από λίγους μήνες το «Διευθυντήριο» κατά των μοναρχικών.
Οι τακτικές νυκτερινές συγκεντρώσεις της «Λέσχης του Πανθέου» κάτω από το φως πυρσών, η αίτησή τους στις αρχές να ιδρύσουν λατρεία του «Φυσικού Νόμου» ως «θρησκευτική» διάσταση του πολιτικού αιτήματος για Ισότητα,
η ταχεία επικράτηση της τάσης του Μπαμπέφ και η εντονότατη ανησυχία των «φιλήσυχων νοικοκυραίων» του Παρισιού (που στις δραστηριότητες εκείνων που αποκαλούσαν «συμμορίτες» διέβλεπαν επιστροφή του «ροβεσπιερισμού»), έδειξαν στο «Διευθυντήριο» ότι έπρεπε να προγραμματίσει άμεση καταστολή.
Τελικά στις 27 Φεβρουαρίου 1796 ο Ναπολέων Βοναπάρτης προέβη κατ’ εντολή του «Διευθυντηρίου» στην διάλυση της «Λέσχης», με αποτέλεσμα όμως να προχωρήσει άμεσα ο Μπαμπέφ,
μαζί με αδιάλλακτους αριστερούς Ιακωβίνους (Λεμπουά, Μπουοναρόττι, Νταρτέ, Λιντέ, κ.ά.) στην ίδρυση της «Λέσχης των Ίσων» («Societe des Egaux»), η οποία ήταν ιστορικά η πρώτη μεγάλη σοσιαλιστική επαναστατική οργάνωση της Γαλλίας.
Συνεχίζεται με το 2ο Μέρος
Με στοιχεία από το Λαιμητόμος Αρετή
Υ/Γ: Ψάχνοντας στο διαδίκτυο έπεσα πάνω σε μια παρωδία του… «500 Miles» που μετατρέψανε σε σύντομο ιστορικό του Μπαμπέφ!
Όπως και να έχει οι δημιουργοί παίρνουν άριστα όχι μόνο στην Ιστορία… αλλά και στην φαντασία!
Φρανσουά Μπαμπέφ – Ο «Προμηθέας» του προλεταριάτου – Μέρος 1ο
