21 χρόνια στα μπουντρούμια του Ισραήλ!
Συνέντευξη του Μπ. Χάνταγκζι, Παλαιστίνιου κομμουνιστή αγωνιστή και βραβευμένου συγγραφέα που πέρασε 21 χρόνια στις φυλακές του κράτους – δολοφόνου: «Δεν απέκτησα νέα ζωή, γεννήθηκα ξανά!»
Ο Μπασίμ Χαντάγκζι, μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του Κόμματος του Λαού της Παλαιστίνης, δημοσιογράφος και βραβευμένος συγγραφέας, πέρασε 21 χρόνια στις φυλακές του κράτους – δολοφόνου του Ισραήλ.
Ήταν φοιτητής δημοσιογραφίας όταν συνελήφθη τον Νοέμβρη του 2004 από τις κατοχικές αρχές για την αντιστασιακή του δράση. Εξαναγκάστηκε σε ομολογία και καταδικάστηκε σε τρις ισόβια ποινή.
Ο ίδιος ήταν μεταξύ των 1.968 Παλαιστινίων που απελευθερώθηκαν στο πλαίσιο της πρώτης φάσης της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα, η οποία περιλάμβανε και την απελευθέρωση συνολικά 250 Παλαιστινίων που εξέτιαν ισόβια στις ισραηλινές φυλακές.
Παρά τις βάρβαρες συνθήκες κράτησής του, έγραφε μυθιστορήματα, ποιητικές συλλογές και άρθρα μέσα από το κελί του, το οποίο ο ίδιος έχει αποκαλέσει ως «αίθουσα πολιτιστικών επιχειρήσεων»: Το τελευταίο μυθιστόρημά του, «Μια μάσκα στο χρώμα του ουρανού», κέρδισε το Διεθνές Βραβείο Αραβικής Λογοτεχνίας το 2024.
Πλέον ο Μπ. Χάνταγκζι βρίσκεται στην Αίγυπτο, καθώς το κράτος του Ισραήλ απελευθέρωσε εκεί τους 250 Παλαιστίνιους που κρατούσε με ισόβιες ποινές στις φυλακές του, ενώ δεν επέτρεψε καν στις οικογένειές τους να μεταβούν εκεί. Η πρώτη επαφή του «Ριζοσπάστη» με τον Μπ. Χάνταγκζι πραγματοποιήθηκε δύο ημέρες μετά την απελευθέρωσή του και διακόπηκε από τις αιγυπτιακές αρχές.
Μιλώντας στον «Ριζοσπάστη», ο κομμουνιστής αγωνιστής αναφέρεται στα συναισθήματά του μετά την απελευθέρωση, στις απάνθρωπες συνθήκες κράτησης, στη δύναμη της λογοτεχνίας ως εργαλείου αντίστασης, αλλά και στη σημασία της διεθνιστικής αλληλεγγύης – ιδιαίτερα από τον λαό της Ελλάδας και το ΚΚΕ, με τα οποία τονίζει ότι τους ενώνει ένας κοινός αγώνας, μια κοινή ιστορική και πολιτική παρακαταθήκη και η αλληλεγγύη των λαών.
Ακολουθεί η συνέντευξη…

— Σύντροφε Μπασίμ, βρίσκεστε πλέον ελεύθερος από τις ισραηλινές φυλακές μετά από 21 ολόκληρα χρόνια. Ποια είναι τα πρώτα συναισθήματα που επικρατούν το πρώτο διάστημα μετά την απελευθέρωση;
— Τα συναισθήματά μου είναι ανάμεικτα. Ενα μείγμα λύπης και χαράς, ένα μείγμα υπερηφάνειας και θριάμβου.
Είμαι χαρούμενος και περήφανος που αφέθηκα ελεύθερος μέσω μιας συμφωνίας ανταλλαγής κρατουμένων και λυπημένος επειδή άφησα πίσω μου πολλούς συντρόφους και αδελφούς στη φυλακή υπό καταπιεστικές, απάνθρωπες συνθήκες, εκτός από το αίμα του λαού μας που χύθηκε στη Λωρίδα της Γάζας και την τεράστια καταστροφή που έπληξε αυτόν τον λαό.
— Θα θέλαμε να μας μιλήσετε για τις συνθήκες κράτησης των Παλαιστίνιων αγωνιστών στις φυλακές του κράτους – δολοφόνου Ισραήλ. Πώς σας αντιμετώπισαν όλα αυτά τα χρόνια οι κατοχικές δυνάμεις;
— Φυσικά, οι συνθήκες κράτησης στις φυλακές της σιωνιστικής κατοχής είναι απάνθρωπες. Ο πρωταρχικός στόχος πίσω από αυτές είναι να απογυμνώσουν και να διαλύσουν την ανθρώπινη υπόσταση του Παλαιστίνιου κρατουμένου, μετατρέποντάς τον σε αντικείμενο και σε σαμποτέρ.
Σε όλη την ιστορία και την ανάπτυξη του κινήματος των Παλαιστινίων κρατουμένων, τουλάχιστον από το 1967, η Σιωνιστική Υπηρεσία Φυλακών έχει εφαρμόσει καινοτόμες τεχνικές και πρακτικές με αποικιακή και απάνθρωπη διάσταση εναντίον των Παλαιστινίων κρατουμένων στις φυλακές αυτής της κατοχής.
Κατά συνέπεια, οι ελάχιστες ανθρώπινες συνθήκες δεν παρέχονταν παρά μόνο μέσω των απεργιών πείνας μας, μέσω των οποίων καταφέρναμε να αποσπάμε ορισμένα δικαιώματα και ορισμένα επιτεύγματα που θα εγγυώνταν κατά κάποιο τρόπο ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
— Μέσα από τη φυλακή ασχοληθήκατε με την Τέχνη. Ενα από τα δημιουργήματα εκείνης της περιόδου είναι και το βιβλίο σας, «Η Μάσκα στο Χρώμα του Ουρανού», το οποίο και βραβεύτηκε. Ποιος ήταν ο λόγος που στραφήκατε προς τη λογοτεχνία και την ποίηση;
— Όσον αφορά τη λογοτεχνική γραφή, η γραφή στη φυλακή δεν ήταν για ευχαρίστηση ή για να γεμίσει τον ελεύθερο χρόνο. Η γραφή στη φυλακή είναι γραφή με υπαρξιακές και απελευθερωτικές διαστάσεις και δράσεις.
Όταν αποφάσισα να ασχοληθώ με τη γραφή μέσα από τη φυλακή, ο κύριος λόγος ήταν να ενισχύσω την ελπίδα και τη θέληση και να βρω έναν τρόπο να αντιμετωπίσω τις πολιτικές του Σιωνιστή εχθρού που στόχευαν στην καταστροφή και στην υποδούλωση της παλαιστινιακής συνείδησης αγώνα και αντίστασης. Με αυτόν τον τρόπο, η λέξη μετατράπηκε σε μια γενική ιδέα, και η γενική ιδέα μετατράπηκε σε ένα ποίημα και ένα μυθιστόρημα.
Μέσα από αυτό το μυθιστόρημα, μπόρεσα να εκφραστώ και να ανακτήσω την ανθρωπιά μου. Πράγματι, όχι μόνο μπόρεσα να ανακτήσω την ανθρωπιά μου, αλλά βρήκα και μια μικρή πατρίδα, μια πατρίδα λέξεων, μια πατρίδα μυθιστορημάτων και ποιημάτων, μια προσωρινή πατρίδα μέσω της οποίας μπορούσα να αμφισβητήσω τη θέληση του Σιωνιστή δεσμοφύλακα να καταστρέψει εμένα και τις αξίες με τις οποίες μεγάλωσα.
— Σε καιρούς πολέμου ποιος είναι ο ρόλος που καλείται να παίξει η Τέχνη, αλλά και οι δημιουργοί;
— Σε καιρό πολέμου, ο πολιτισμός και η λογοτεχνία γίνονται ένα από τα μέτωπα μέσω των οποίων μπορεί κανείς να αντισταθεί στην απελπισία, ακόμη και στην καταστροφή, τον θάνατο και τη δολοφονία.
Για εμάς, ως Παλαιστίνιους συγγραφείς, ο πρωταρχικός στόχος σήμερα είναι να ενεργοποιήσουμε το πολιτιστικό μέτωπο ενάντια στον σιωνιστικό φασισμό, αυτόν τον ολοκληρωτικό φασισμό που απορρίπτει τον άλλον, απορρίπτει τις ιδέες του άλλου και απορρίπτει τη λογοτεχνία του άλλου. Από εδώ, ο πολιτισμός γίνεται ισχυρότερος από τις σφαίρες και οι ιδέες είναι ισχυρότερες από τις σφαίρες.
Οι ιδέες είναι αλεξίσφαιρες. Ως εκ τούτου, η ποίηση παίζει θεμελιώδη ρόλο σε αυτήν τη μάχη και το μυθιστόρημα παίζει θεμελιώδη ρόλο στην αντιμετώπιση της αποκλειστικής και μεροληπτικής σιωνιστικής αφήγησης, η οποία πάντα απεικόνιζε τον Παλαιστίνιο ως σαμποτέρ, τρομοκράτη, βίαιο και αιμοσταγή.
Ως εκ τούτου, η έννοια της «λογοτεχνίας της εμπλοκής», την οποία προσπαθώ να διαδώσω και μέσω της οποίας προσπαθώ να μεταφέρω αυτό το μήνυμα, έρχεται στο προσκήνιο: Αναδεικνύοντας την προβληματική σχέση μεταξύ του Παλαιστινίου ως αποικιοκρατούμενου και του Σιωνιστή ως αποικιοκράτη.
— Στην Ελλάδα, το εργατικό κίνημα έχει πραγματοποιήσει σειρά διαδηλώσεων, εκδηλώσεων και άλλων πρωτοβουλιών αλληλεγγύης. Ποια είναι η σημασία της διεθνιστικής αλληλεγγύης για την πάλη του λαού της Παλαιστίνης; Φτάνει αυτό το μήνυμα στους αγωνιστές όπως εσείς, που βρίσκονταν ή συνεχίζουν να βρίσκονται στις φυλακές του κράτους του Ισραήλ;
— Φυσικά, οι διαδηλώσεις και οι πρωτοβουλίες αλληλεγγύης με τον παλαιστινιακό λαό παίζουν ρόλο στη διάδοση της φωνής αυτού του λαού. Είμαστε ένας λαός που αξίζει τη ζωή. Το λέω ειλικρινά.
Δεν γεννηθήκαμε για να είμαστε δολοφόνοι, φονιάδες και δεν γεννηθήκαμε για να είμαστε δολοφονημένοι. Γεννηθήκαμε για να είμαστε ελεύθεροι και ίσοι με όλους τους λαούς του κόσμου. Επομένως, οι πρωτοβουλίες που ξεκίνησαν εδώ κι εκεί, ιδιαίτερα στην Ευρώπη και σε χώρες με αριστερές τάσεις, είναι αξιέπαινες και απαραίτητες.
Σε αυτόν τον κόσμο που ισχυρίζεται ότι διαθέτει ανθρώπινη συνείδηση. Οι διαδηλώσεις προσφέρουν επίσης ανακούφιση και παρηγοριά και αποδεικνύουν στον Παλαιστινιακό λαό ότι δεν είναι μόνος. Επομένως, εγώ, μαζί με πολλούς άλλους αγωνιστές, άνδρες και γυναίκες, απαιτούμε συνεχώς να ενισχυθεί αυτός ο ρόλος και να επεκταθούν οι διαδηλώσεις αλληλεγγύης προς τον Παλαιστινιακό λαό.
Συμπερασματικά, οι Παλαιστίνιοι κρατούμενοι σήμερα ζουν σε απάνθρωπες συνθήκες μέσα στις φυλακές της σιωνιστικής κατοχής. Υπάρχει μια διαφορά μεταξύ της περιόδου πριν από τις 7 Οκτωβρίου 2023 και της περιόδου μετά από αυτήν την ημερομηνία. Πριν από αυτήν την ημερομηνία, όπως είπα νωρίτερα, ζούσαμε σε συνθήκες που εγγυώνταν μια ελάχιστη ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Το πετύχαμε αυτό, όχι ως χάρη ή δώρο από τον σιωνιστή αποικιοκράτη, αλλά ως αποτέλεσμα των απεργιών πείνας μας.
Αλλά μετά τις 7 Οκτωβρίου, οι Παλαιστίνιοι κρατούμενοι ζουν σε απάνθρωπες, καταπιεστικές και απερίγραπτα δύσκολες συνθήκες.
Ήμουν εκεί και αναστήθηκα από τις πολιτικές του θανάτου και της δολοφονίας. Δεν απέκτησα σήμερα μια νέα ζωή, αλλά γεννήθηκα ξανά. Γλίτωσα από του θανάτου το στόμα, γλίτωσα από την τραγωδία και την καταστροφή που ο Σιωνιστής εχθρός επιβάλλει τώρα στα παιδιά του λαού μας, στους συντρόφους και τους αδελφούς μας, μέσα στις φυλακές του Σιωνιστή αποικιοκράτη.

— Κλείνοντας αυτή τη συνέντευξη, θα θέλατε να μεταφέρετε ένα μήνυμα προς τον ελληνικό λαό;
— Κλείνοντας, το μήνυμά μας προς τον ελληνικό λαό είναι ότι αγναντεύουμε την ίδια όμορφη θάλασσα της Μεσογείου και όταν στεκόμαστε στις ακτές της και κοιτάμε προσεκτικά, βλέπουμε τις ελληνικές ακτές. Και αν δεν βλέπουμε τις ελληνικές ακτές με τα μάτια μας, βλέπουμε την Ελλάδα με την καρδιά μας.
Η θέση του ελληνικού Κομμουνιστικού Κόμματος ήταν πάντα τιμητική και ιστορική και είμαι περήφανος για τις ιστορικές σχέσεις που ενώνουν το Κόμμα του Λαού της Παλαιστίνης, την ιστορική και κομμουνιστική προέκταση στην Παλαιστίνη, με το ΚΚΕ.
Σας ευχαριστώ για τη φιλοξενία.
Πηγή: Ριζοσπάστης