Γκιντεόν Λέβι: Το Ισραήλ είναι χαμένη υπόθεση!
Ομίλια του ισραηλινού δημοσιογράφου σε συνέδριο: «Το Ισραηλινό Λόμπι.Είναι καλό για τις ΗΠΑ; Είναι καλό για το Ισραήλ;»
Σε μια εποχή όπου ο δημόσιος λόγος συχνά εξαντλείται σε στερεότυπα, διχασμό και σιωπή απέναντι στα δύσκολα, η φωνή του Γκιντεόν Λέβι ξεχωρίζει σαν ρωγμή στο σύστημα συγκάλυψης και απάτης. Δημοσιογράφος της ισραηλινής εφημερίδας Haaretz, ο Λέβι αποτελεί μια από τις πιο τολμηρές και ασυμβίβαστες φωνές στο Ισραήλ, έχοντας αφιερώσει δεκαετίες στο να καταγράφει την πραγματικότητα της ισραηλινής κατοχής και να μιλά για εκείνα που οι περισσότεροι προτιμούν να αγνοούν.
Στην ομιλία που ακολουθεί, (στην Εθνική Λέσχη Τύπου στην Ουάσιγκτον, στις 10 Απριλίου 2015.) ο Λέβι δεν μιλά ούτε ως εξωτερικός επικριτής, ούτε ως ιδεολόγος από απόσταση.
Μιλά ως Ισραηλινός που μεγάλωσε μέσα στο σύστημα, υπηρέτησε στον στρατό (IDF), εργάστηκε για την πολιτική ελίτ, και σταδιακά αντιλήφθηκε το μεγάλο δράμα που διαδραματίζεται στη σκοτεινή αυλή της χώρας του — την καθημερινή, κανονικοποιημένη καταπίεση των Παλαιστινίων.
Με σπάνια διαύγεια και πολιτικό θάρρος, ξεσκεπάζει την απανθρωποποίηση, την αυταπάτη της ηθικής υπεροχής, και τον ρόλο που διαδραματίζουν τόσο η ισραηλινή κοινωνία όσο και οι διεθνείς σύμμαχοί της, ιδιαίτερα οι Ηνωμένες Πολιτείες, στη διαιώνιση της κατοχής.
Η ομιλία αυτή είναι κάτι περισσότερο από μια πολιτική παρέμβαση. Είναι ένα κάλεσμα στη συνείδηση. Μια υπενθύμιση ότι η αλήθεια, όσο οδυνηρή κι αν είναι, αποτελεί τον μόνο δρόμο για τη δικαιοσύνη!
Γκιντεόν Λέβι: Το Ισραήλ είναι χαμένη υπόθεση!
Γεννήθηκα στο Τελ Αβίβ. Μεγάλωσα στο Τελ Αβίβ. Ήμουν πολύ καλό παιδί στο Τελ Αβίβ. Υπηρέτησα στον Ισραηλινό Στρατό. Έκανα ακόμη κάτι που είναι πολύ χειρότερο από αυτό: Δούλεψα 4 χρόνια με τον Σιμόν Πέρες, τον τότε ηγέτη της ισραηλινής αντιπολίτευσης στα τέλη της δεκαετίας του ’70, αρχές του ’80, πριν οι περισσότεροι από εσάς γεννηθείτε.
Κι ήταν μόνο στα τέλη της δεκαετίας του ’80, όταν άρχισα να ταξιδεύω στα κατεχόμενα εδάφη — αρκετά τυχαία, όταν κατάλαβα ως δημοσιογράφος ότι το μεγαλύτερο δράμα του Ισραήλ εξελισσόταν μισή ώρα μακριά από τα σπίτια μας, στην σκοτεινή πίσω αυλή μας. Όλα αυτά τα εγκλήματα συνέβαιναν και εμείς, οι Ισραηλινοί — οι περισσότεροι από εμάς, αν όχι όλοι — δεν θέλαμε να ξέρουμε, δεν ξέραμε και πάνω απ’ όλα δεν νοιαζόμασταν.
Και μου πήρε πολλά, πολλά χρόνια για να καταλάβω πώς συμβαίνει — πώς γίνεται να ζει μια κοινωνία, κάποιοι από εσάς έχετε γνωρίσει Ισραηλινούς — δεν είναι τέρατα […] πώς είναι δυνατόν αυτή η κοινωνία να ζει για τόσα χρόνια με αυτό το δράμα στην αυλή της και να αισθάνεται καλά με τον εαυτό της, με τόσο λίγες, σχεδόν μηδαμινές ηθικές αμφιβολίες;
Πώς είναι δυνατόν οι περισσότεροι Ισραηλινοί — αν όχι όλοι — να είναι βαθιά πεπεισμένοι ότι ο ισραηλινός στρατός (IDF) είναι ο πιο ηθικός στρατός στον κόσμο;
Προσπάθησα να το κουβεντιάσω με κάποιο Ισραηλινό, μία ή δύο φορές:
«Ίσως να είναι ο δεύτερος πιο ηθικός στρατός στον κόσμο — ίσως ο στρατός του Λουξεμβούργου είναι πιο ηθικός… δεν ξέρω αν το Λουξεμβούργο έχει στρατό»,
θα σοκαριστεί βαθιά, θα πει: «Πώς το τολμάς;»
Πώς συμβαίνει όταν αυτή η πραγματικότητα συμβαίνει τόσο κοντά στα σπίτια μας, όχι πέρα από τους ωκεανούς αλλά μισή ώρα μακριά από τα σπίτια μας, να την αποδεχόμαστε, να τη συνεχίζουμε, χωρίς σχεδόν καμία αντίσταση;
Και εδώ θέλω να διαφωνήσω με όσα είπε ο φίλος μου ο Miko. Όταν πρωτο-προσκλήθηκα να έρθω εδώ, οι πρώτες λέξεις ήταν «Ισραηλινό Λόμπυ (AIPAC)». Σκέφτηκα: «Γουάου, με προσκαλεί το AIPAC! Το AIPAC με προσκάλεσε!»
Και τότε είπα:
«Είναι η ευκαιρία της ζωής μου! Θα πάω στην Ουάσιγκτον να τους πω: Με τέτοιους φίλους σαν εσάς, το Ισραήλ δεν χρειάζεται εχθρούς!»
Στη συνέχεια είδα ότι είμαι προνομιούχος, με προσκάλεσαν σε άλλο φόρουμ, όχι ακριβώς της AIPAC, ούτε της Anti‑Defamation League, αλλά μπορούμε να τα πούμε κι από εδώ, Μίκο: Νομίζω πως έχουμε να κάνουμε με μια διεφθαρμένη φιλία!
Αν δεν υπήρχε το Ισραηλινό Λόμπυ, το Ισραήλ θα ήταν σήμερα καλύτερο μέρος για να ζεις, πιο δίκαιο. Και οι ΗΠΑ θα ήταν καλύτερο και πιο δημοκρατικό μέρος! Δεν είναι η θέση όμως να κρίνω την αμερικανική πολιτική.
Τώρα αντιμετωπίζουμε έναν γρίφο, γιατί πραγματικά τίποτα δεν μπορεί να το εξηγήσει. Τίποτα δεν μπορεί να εξηγήσει, πως γίνεται τόσες διαδοχικές και διαφορετικές κυβερνήσεις, τόσα διαφορετικά Κογκρέσα — πάντοτε να κινούντα στην ίδια κατεύθυνση, όμως σε πλήρη αντίθεση με τα αμερικανικά συμφέροντα σε τόσες πολλές περιπτώσεις. Που έρχεται σε αντίθεση με το διεθνές δίκαιο, με τα ανθρώπινα δικαιώματα και με τις ηθικές αξίες και τόσα άλλα!
Μπορεί να είναι μόνο αυτή η μικρή ομάδα (AIPAC), τόσο ισχυρή; Είναι αυτή η πλήρης εξήγηση; Αμφιβάλω, όμως εσείς πρέπει να αποφασίσετε. Εμείς στο Ισραήλ έχουμε καταλάβει, τουλάχιστον για μένα είναι πολύ ξεκάθαρο. Σκεφτείτε ένα συγγενή ή φίλο σας που είναι ναρκομανής. Έχετε μπροστά σας δύο επιλογές: Να του δώσεις χρήματα, θα αγοράσει κι άλλα — θα σε ευγνωμονεί, θα σου λέει «Μ’ αγαπάς», «Είσαι ο καλύτερος φίλος μου» — ή να τον στείλεις σε κέντρο αποκατάστασης. Θα θυμώσει μαζί σου. Όμως ποια είναι η πραγματική αγάπη; Ποια είναι η αληθινή φιλία;
Υπάρχει κάποιος εδώ μέσα που να αμφιβάλλει ότι το Ισραήλ είναι εθισμένο στην κατοχή; Για αυτό το συνέδριο είναι κρίσιμο και σημαντικό, γιατί πρέπει να αντιμετωπίσουμε την πραγματικότητα:
Δεν υπάρχει καμιά πιθανότητα για αλλαγή μέσα από την ισραηλινή κοινωνία. Αποκλείεται!
Θα προσπαθήσω να εξηγήσω το γιατί, αλλά αν ισχύει κάτι τέτοιο, η μόνη ελπίδα για αλλαγή είναι η διεθνής παρέμβαση και η μόνη ελπίδα θα έρθει από εδώ, από την Ουάσιγκτον, από τις ΗΠΑ, ή από την ΕΕ — μόνο από εκεί! Επειδή σήμερα η ισραηλινή κοινωνία έχει-με διαφορά- υποστεί τέτοια πλύση εγκεφάλου, τέτοια προπαγάνδα ώστε να πιστεύει ότι 5 εκατομμύρια Εβραίοι ξέρουν καλύτερα από 6 δισεκατομμύρια ανθρώπους στον κόσμο!
Πραγματικά πιστεύετε ότι οι 5 εκατομμύρια Εβραίοι θα συνεχίσουν να ζουν πάντα με τη χρήση βίας, αιώνια; Υπάρχει έστω ένα παράδειγμα στην Ιστορία, όπου μία χώρα ή αυτοκρατορία επιβίωσε ασκώντας βία για πάντα;
Εχουν πειστεί πραγματικά ότι στον 21ο αιώνα είναι αποδεκτό να αψηφούν το διεθνές δίκαιο, κατά τέτοιο τρόπο όπως αψηφούν τους διεθνείς οργανισμούς, να βασίζονται μόνο στις ΗΠΑ και στη… Μικρονησία! Ας μην ξεχνάμε αυτή τη μικρή φίλη του Ισραήλ! και πρόσφατα στην Τσέχικη Δημοκρατία. Σ’ ευχαριστούμε Τσέχικη Δημοκρατία! Και προφανώς στον Καναδά, τον γείτονά σας!
Λειτουργεί; Λειτούργησε ποτέ αυτό;
Γι’ αυτό είναι τόσο κρίσιμο, για ανθρώπους σαν εμένα, να δουν οποιαδήποτε αλλαγή εδώ στις ΗΠΑ. Όπου χοροπηδάμε από τη χαρά σε κάθε ένδειξη για αλλαγή! Και όταν ιδρύθηκε η J Street, είπαμε «Ναι, τώρα έρχεται!», και δεν ήρθε! Όταν εκλέχτηκε ο Ομπάμα είχα δάκρυα στα μάτια — «Τώρα ήρθε!» — και δεν ήρθε.
Όταν βλέπω συνέδρια σαν το σημερινό, ξανά μου δίνει ελπίδα ότι ίσως συμβεί κάποια αλλαγή. Γιατί η αλλαγή θα πρέπει να συμβεί εδώ!
Το Ισραήλ είναι χαμένη υπόθεση. Ξεχάστε το!
Η ισραηλινή κοινωνία, έχει περιχαραχτεί με ασπίδες και τείχη— όχι μόνο φυσικά τείχη αλλά και πνευματικά. Δεν μπω τώρα να κάνω ανάλυση για αυτό, θα χρειαστεί μια ακόμα διάλεξη, αλλά θα σας παρουσιάσω τις τρεις βασικές αρχές που επιτρέπουν σε εμάς τους ισραηλινούς να ζούμε με τόση ευκολία με την ωμή πραγματικότητα:
α) Οι περισσότεροι Ισραηλινοί -αν όχι όλοι- πιστεύουμε βαθιά ότι είμαστε ο εκλεκτός λαός! Κι αφού είμαστε ο εκλεκτός λαός, έχουμε το δικαίωμα να κάνουμε ό,τι θέλουμε.
β) Υπήρχαν περιπτώσεις πιο βάναυσης κατοχής στην ιστορία. Υπήρξαν πιο μακροχρόνιες κατοχές στην ιστορία, έστω κι αν η ισραηλινή κατοχή κοντεύει να σπάσει κάθε ρεκόρ- όμως δεν υπήρξε ποτέ στην ιστορία μία κατοχή στην οποία ο κατακτητής να παρουσιάζεται ως …θύμα! Και όχι μόνο ως θύμα αλλά ως το μοναδικό θύμα! αυτό επίσης επιτρέπει σε κάθε ισραηλινό να ζει με ήσυχη συνείδησή, επειδή «Είμαστε τα θύματα!»
Σε προηγούμενο πάνελ ο καθηγητής Φολκ, μίλησε για αυτή τη διπλή στρατηγική του Ισραήλ, από τη μια να παρουσιάζεται ως θύμα και να καταπιέζει από την άλλη. Μετά από όσα συνέβησαν στο Παρίσι και στην Κοπενχάγη, με τις τρομοκρατικές επιθέσεις, ήρθε η ιδέα στον Μπέντζαμιν Νετανιάχου:
«Όλοι οι ισραηλινοί πρέπει να έρθουν στο Ισραήλ! Για τους εβραίους είναι το πιο ασφαλές μέρος στον κόσμο, ένα πραγματικό καταφύγιο»,
το οποίο είναι φυσικά λάθος! Το Ισραήλ για τους εβραίους, είναι το πιο επικίνδυνο μέρος στον κόσμο, αλλά ας το αφήσουμε αυτό στην άκρη.
Και μετά από μόλις 24 ώρες ο Νετανιάχου δήλωσε ότι το Ισραήλ βρίσκεται υπό υπαρξιακή απειλή! Υπό την απειλή πυρηνικής επίθεσης από το Ιράν! Και αναρωτήθηκα:
«Πως μπορεί να τολμά να καλεί του εβραίους να έρθουν στο Ισραήλ, για να συμμετάσχουν σε αυτό το αυτοκτονικό πρότζεκτ, όταν οι ιρανοί σκοπεύουν να μας βομβαρδίσουν;» (χειροκροτήματα)
Όμως στο Ισραήλ όλα είναι αποδεκτά! και οι δύο δηλώσεις έγιναν αποδεκτές ως η μόνη αλήθεια. Κι εδώ θα αναφερθώ στη μεγαλύτερη αιτία η οποία επιτρέπει σε εμάς τους ισραηλινούς να ζούμε με ήσυχη συνείδηση για την κατοχή. Κι αυτή είναι η πιο κρίσιμη και η χειρότερη. Μιλήσαμε για θυματοποίηση, μιλήσαμε για τον εκλεκτό λαό, όταν λέω θυματοποίηση εννοείται πως πρέπει να αναφερθώ στο Ολοκαύτωμα και στην αξέχαστη Γκόλντα Μέιρ, που τα αμερικανικά δικαστήρια την είχαν απελάσει στο Ισραήλ. Αυτή η αξέχαστη γυναίκα κάποτε είπε ότι μετά το Ολοκαύτωμα οι εβραίοι έχουν το δικαίωμα να κάνουν ό, τι θέλουν.
Όμως το τρίτο σετ αξιών που είναι και το πιο επικίνδυνο και είναι η συστηματική απο-ανθρωποποίηση των Παλαιστινίων, που δίνει τη δυνατότητα στους ισραηλινούς να ζούμε με ήσυχη συνείδηση με τα πάντα, γιατί αν οι παλαιστίνιοι δεν είναι ανθρώπινα όντα όπως εμείς, δεν τίθεται κανένα πραγματικό ζήτημα περί καταπάτησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Κι αν ξύσετε βαθιά κάτω από το δέρμα σχεδόν από κάθε ισραηλινό, θα το βρείτε εκεί! Σχεδόν κανείς δεν αντιμετωπίζει τους Παλαιστίνιους ως ισότιμες ανθρώπινες υπάρξεις!
Κάποτε είχα γράψει ότι μεταχειριζόμαστε τους παλαιστίνιους σαν ζώα και δέχτηκα πάρα πολλές επιστολές διαμαρτυρίας από …φιλοζωικές οργανώσεις! Και δικαίως! (γέλια από το κοινό)
Στην τελική, πόσοι Ισραηλινοί προσπάθησαν ποτέ, έστω για μια στιγμή, να βάλουν τον εαυτό τους στη θέση των Παλαιστινίων; Για μια μέρα! Για μια στιγμή! Και θέλω να σας δώσω δύο παραδείγματα τα οποία το αποδεικνύουν:
Πριν πολλά χρόνια είχα πάρει συνέντευξη από τον τότε υποψήφιο για την πρωθυπουργία, Εχούντ Μπαράκ. Του έθεσα ένα ερώτημα το οποίο θέτω σε κάθε ευκαιρία:
— «Κύριε Μπαράκ τι θα είχε συμβεί αν είχατε γεννηθεί Παλαιστίνιος;»
και μου έδωσε τότε τη μόνη ειλικρινή απάντηση που θα μπορούσε να μου δώσει:
«Θα είχα ενταχθεί σε μια τρομοκρατική οργάνωση!»
Τί άλλο θα μπορούσε να κάνει; Να γίνει ποιητής; Μα δεν ξέρει να γράφει ποιήματα. Θα γινόταν πιανίστας; Είναι πολύ κακός πιανίστας. Και αμφιβάλω αν θα γινόταν δοσίλογος/συνεργάτης των ισραηλινών γιατί είναι μαχητής.
Και έγινε σκάνδαλο διότι «Πώς τόλμησες και έβαλες τον Μπαράκ στη θέση να σκεφτεί τί θα γινόταν αν ήταν Παλαιστίνιος!»
Και το δεύτερο παράδειγμα, εν συντομία:
Κατά της 2ης ιντιφάντα στην πόλη της Τζενίν, την πιο αποκλεισμένη πόλη της Δυτικής Όχθης, παραγματικά βρίσκεται υπό πλήρη πολιορκία. Φτάνω έξω από την Τζενίν, σταματώ στο σημείο ελέγχου. Ένα Παλαιστινιακό ασθενοφόρο είχε σταθμεύσει εκεί με τα κόκκινα φώτα ανοικτά. Στέκομαι πίσω του, κανένα αυτοκίνητο δεν μπορούσε να μπεί ή να βγειαπό την Τζενίν εκείνες τις μέρες και περίμενα.
Οι ισραηλινοί στρατιώτες που ήταν εκεί άρχισαν να παίζουν τάβλι στην τέντα. Συνήθως, επειδή γνωρίζω τον εαυτό μου, αποφεύγω να εμπλέκομαι σε αντιπαραθέσεις με ισραηλινούς στρατιώτες γιατί πάντα καταλήγουν πολύ άσχημα. Ετσι έμεινα στο αυτοκίνητο. Αλλά μετά από 40 λεπτά δεν μπορούσα άλλο να περιμένω και βγήκα έξω από το αμάξι μου.
Πήγα πρώτα προς τον οδηγό του ασθενοφόρου και τον ρώτησα τί συμβαίνει. Μου απάντησε: «Αυτή είναι η …ρουτίνα! Με αφήνουν να περιμένω μία ώρα μέχρι να έρθουν να ελέγξουν το ασθενοφόρο».
Και δεν μπορούσα να το αντέξω άλλο και πήγα προς τους στρατιώτες, ήρθαμε σε αντιπαράθεση κι η ερώτηση που τους έθεσα και ήταν πραγματικά η αιτία ώστε να στρέψουν τα όπλα τους πάνω μου ήταν αυτή: «Τι θα κάνατε εάν ο πατέρας σας ήταν μέσα σε αυτό το ασθενοφόρο;»
Αυτό τους φρίκαρε τελείως. Έχασαν κάθε έλεγχο! Πως τόλμησαν να συγκρίνω τον πατέρα τους με έναν παλαιστίνιο! Κι αυτή η πεποίθηση ότι οι παλαιστίνιοι δεν είναι ανθρώπινα όντα, δίνει τη δυνατότητα σε εμάς τους ισραηλινούς να ζούμε με καθαρή συνείδηση για όλα αυτά τα εγκλήματα που συμβαίνουν εδώ και πάρα πολλά χρόνια.[…]
Ακούω για εβραϊκές αξίες. δεν ξέρω ποιες είναι οι εβραϊκές αξίες. Εγώ ξέρω μόνον τις πανανθρώπινες αξίες (χειροκροτήματα).
Υπάρχουν πολύ σαφείς πανανθρώπινες αξίες… και υπάρχει και πολύ καθαρό διεθνές δίκαιο, που για τους περισσότερους ισραηλινούς το διεθνές δίκαιο είναι σημαντικό. Όμως όχι για το Ισραήλ! Το Ισραήλ είναι «ειδική περίπτωση». Γιατί είναι ειδική περίπτωση;
Για όλα αυτά που αναφέραμε προηγουμένως! Μια φούσκα άρνησης! Και εδώ, επιστρέφουμε στο θέμα της σημερινής μας συζήτησης: «Είναι καλό για το Ισραήλ;» Όχι! Είναι καταστροφικό!
Γιατί όσο οι ΗΠΑ συνεχίζουν να στηρίζουν το Ισραήλ σε ότι κι αν κάνει, προφανώς και για τους Παλαιστίνιους που είναι τα πρώτα άμεσα και απίστευτα θύματά του, αλλά τελικά, το ίδιο το Ισραήλ τί θα απογίνει μετά από τόσα χρόνια; Σε τί έχει μετατραπεί σήμερα; Ποια κατεύθυνση οδηγείται; Και τα πράγματα ολοένα και χειροτερεύουν.
Γι’ αυτό έχω τόσο λίγη ελπίδα για αλλαγή μέσα από την κοινωνία του Ισραήλ. Γιατί έτσι όπως πάνε τα πράγματα, όλο και περισσότερο οδηγούνται σε πιο εθνικιστική, πιο μιλιταριστική και θρησκευτική κατεύθυνση— δεν υπάρχει καμιά ελπίδα για αλλαγή από το εσωτερικό.
Γιατί οι ισραηλινοί να θέλουν αλλαγή; Ποιο κίνητρο έχουν; Γιατί να ασχοληθούν; Η ζωή είναι τόσο καλή!
Είδατε τις μέρες που η Γάζα βομβαρδιζότα κι όμως οι παραλίες ήταν γεμάτες από ισραηλινούς, τα ελικόπτερα περνούσαν από πάνω και πήγαιναν να βομβαρδίσουν και η τηλεόραση δεν έδειξε καμιά εικόνα από εκεί! Ούτε φυσικά και οι εφημερίδες έγραψαν τίποτα!
Έγραψα ένα άρθρο για την ευθύνη των πιλότων και χρειάστηκε να κυκλοφορώ με σωματοφύλακες για να βγω έξω από το σπίτι μου μετά από αυτό!
Το παράδοξο, βέβαια ήταν ότι και οι σωματοφύλακες ήταν έποικοι και διαπληκτίζονταν διαρκώς μαζί μου, μέχρι που διαπίστωσα ότι πιο ασφαλής χωρίς σωματοφύλακες δίπλα μου!
Όμως ο τελευταίος πόλεμος στη Γάζα, κι εδώ θα ολοκληρώσω την ομιλία μου, μας δίδαξε ότι το Ισραήλ έχει τρία διαφορετικά καθεστώτα. Ίσως το μοναδικό κράτος στον κόσμο με τρία διαφορετικά καθεστώτα:
Ένα καθεστώς για τους Εβραίους, ένα για τους Άραβες πολίτες και ένα αποικιοκρατικό καθεστώς άπαρτχαϊντ στην Δυτική Όχθη και Γάζα — ένα από τα πιο βάρβαρα και τυραννικά καθεστώτα στον κόσμο.
Αλλά ακόμη κι αυτό το προσωπείο, αυτή η «δημοκρατία» που εγώ πάντα πίστευα ότι είναι μόνο για τους Εβραίους πολίτες, το περασμένο καλοκαίρι συνειδητοποίησα ότι είναι δημοκρατία για τους εβραίους πολίτες ΜΟΝΟ αν σκέφτονται σύμφωνα με την πλειοψηφία!
Ως εκ τούτου, θέλω να σας πω ότι μερικοί από εμάς, πολύ λίγοι — πάρα πολύ λίγοι — κοιτάμε προς τη Δύση, την Ευρώπη και τις ΗΠΑ με μια μεγάλη ελπίδα, επειδή έχουμε χάσει την ελπίδα στο εσωτερικό του Ισραήλ.
Σας ευχαριστώ πολύ