Μέσα στο εκπαιδευτικό σύστημα του Ισραήλ – Μέρος 1ο (vid)
Πλύση εγκεφάλου από τα θρανία: Πώς ο Σιωνισμός εκπαιδεύει τους ισραηλινούς από παιδιά να σκέφτονται σαν στρατιώτες
Η διδακτορική φοιτήτρια και ακτιβίστρια Hadas Emma Kedar μοιράζεται την εμπειρία της ως μαθήτρια μέσα στο ισραηλινό εκπαιδευτικό σύστημα, αποκαλύπτοντας τους βαθιά ανησυχητικούς τρόπους με τους οποίους το σχολείο «δίδασκε» στους μαθητές παραποιημένες εκδοχές της ιστορίας, αρνιόταν ακόμα και την ύπαρξη του παλαιστινιακού λαού και διαμόρφωνε σιωνιστικές ταυτότητες μέσα από τον φόβο και τον εθνικισμό.
Ανατρέχοντας και στη μετέπειτα πορεία της ως εκπαιδευτικού, η Kedar φωτίζει πώς άρχισε σταδιακά να αποδομεί όσα της είχαν εμφυσήσει ως «αντικειμενική αλήθεια» και να διαμορφώνει μια αντισιωνιστική συνείδηση, βασισμένη στην ανάγκη για ειρήνη, ισότητα και δικαιοσύνη για τον παλαιστινιακό λαό.
Ακολουθεί η συνέντευξη, σε δύο μέρη, βίντεο της οποίας επισυνάπτουμε στο τέλος.
Μέσα στο εκπαιδευτικό σύστημα του Ισραήλ – Μέρος 1ο
«Μεγάλωσα σε μια μάλλον «κανονική» μικρή ισραηλινή πόλη στον βορρά. Ήμουν καλή μαθήτρια — στην πραγματικότητα, εξαιρετική. Ήμουν αφοσιωμένη μαθήτρια, ένα παιδί που πίστευε σ’ αυτό που μάθαινε.
Όταν με ρωτούν πώς παρουσιάζονται οι Παλαιστίνιοι μέσα στην εκπαίδευση, η σύντομη απάντηση είναι: Δεν παρουσιάζονται καθόλου. Το μόνο που μαθαίνεις, ως παιδί και αργότερα ως έφηβος, είναι για την εβραϊκή ιστορία — και μάλιστα με περιορισμένο τρόπο.
Υπάρχουν οι «Άραβες», αλλά ποτέ οι «Παλαιστίνιοι». Δεν θυμάμαι καν να χρησιμοποιούμε αυτή τη λέξη στο σχολείο.
Οι «Άραβες» παρουσιάζονται πάντα μέσα από το πλαίσιο του εχθρού — εκείνου που μας απειλεί, που μας μισεί. Είναι απλά! Το ίδιο μήνυμα μεταφέρεται και από τα ΜΜΕ, οπότε γίνεται απολύτως συνεκτικό: Οι Άραβες είναι οι εχθροί μας.
Ακόμη και η ίδια η γλώσσα τους, τα Αραβικά, προκαλούσε φόβο. Όταν άκουγα κάποιον να μιλάει αραβικά στον δρόμο, ένιωθα άβολα, σαν να βρισκόμουν σε κίνδυνο. Σου μαθαίνουν πως αυτοί «θέλουν να μας σκοτώσουν, να μας ρίξουν στη θάλασσα». Αυτή η ιδέα εγκαθίσταται μέσα σου και εκφράζεται με πολλούς τρόπους.
Υπάρχει πάντα ένας εχθρός, αυτός ο «Άραβας» απέναντι στους «Εβραίους Ισραηλινούς». Και, παράλληλα, υπάρχει το «δικό μας αφήγημα» — η ιστορία μας, η περηφάνια μας, η ταυτότητά μας ως Ισραηλινοί.
Θυμάμαι ότι σε κάθε αίθουσα διδασκαλίας, σε όλα τα σχολεία που φοίτησα, υπήρχε κάτι κοινό: Η οργάνωση του χώρου ήταν απόλυτα εθνικιστική. Στον τοίχο, πάντα υπήρχε ένας μεγάλος χάρτης του Ισραήλ, τοποθετημένος δίπλα στην έδρα του δασκάλου, έτσι ώστε να βρίσκεται πάντα μπροστά σου.
Ως παιδί, κοιτούσα αυτόν τον χάρτη και αναρωτιόμουν για τη λεπτή γραμμή που χώριζε τα εδάφη — τη γραμμή του 1967, όπως έμαθα αργότερα. Δεν μας την εξηγούσαν ποτέ. Αυτό που μαθαίναμε ήταν πως υπήρξε ο «Πόλεμος των 6 Ημερών» και πως «νικήσαμε», ηρωικά, μέσα σε 6 ημέρες.
Η αφήγηση ήταν πάντα θριαμβευτική: «Ισραηλινοί» εναντίον όλων των αραβικών στρατών — και νικήσαμε! Δεν χρησιμοποιούσαν ποτέ τη λέξη «κατοχή». Αντίθετα, έλεγαν ότι «πήραμε πίσω τη γη που ανήκει στους Εβραίους».
Αυτή η αφήγηση συνδεόταν πάντοτε με το μάθημα της Βίβλου.
Από τη Β’ τάξη του Δημοτικού (ίσως και από την Α’ σήμερα) μέχρι την τελευταία τάξη του Λυκείου, μαθαίνεις αποσπάσματα από τη Βίβλο, αναλύεις τα κείμενα, μελετάς τις ιστορίες. Μπορεί ο καθηγητής να μην πιστεύει ότι είναι «λόγος του Θεού», αλλά το μάθημα παρουσιάζεται ως το θεμέλιο της ταυτότητάς σου: Αυτή είναι η ιστορία του λαού μας.
Μαθαίνεις για τους αρχαίους εχθρούς του εβραϊκού λαού. Και είναι χαρακτηριστικό ότι η μοναδική φορά που άκουσα μια λέξη που θύμιζε «Παλαιστίνιοι» ήταν μέσα στη Βίβλο, όταν γινόταν αναφορά στους «Φιλισταίους» — επίσης εχθρούς. Έτσι, ως παιδί, έκανα αυτόματα τη σύνδεση: «Παλαιστίνιοι» ίσον «Φιλισταίοι», δηλαδή οι εχθροί μας.
Στην αίθουσα, δίπλα στον χάρτη, υπήρχε πάντα η Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας του Ισραήλ, υπογεγραμμένη από τον Μπεν Γκουριόν, τον πρώτο πρωθυπουργό του Ισραήλ, το Μάιο του 1948. Μας τη μάθαιναν ως ένα μεγάλο ιστορικό ορόσημο, ως την επιβεβαίωση ότι «ο κόσμος ενέκρινε την ύπαρξή μας».
Το κείμενο αυτό παρουσιαζόταν ως ιερό. Το πνεύμα του ήταν αυτό του «φιλελεύθερου σιωνισμού». Αργότερα, όταν ενηλικιώθηκα και έγινα ακτιβίστρια, κατάλαβα πόσο αντιφατικός είναι αυτός ο όρος. Η ίδια η Διακήρυξη έχει όμορφα λόγια, αλλά αν τη διαβάσεις προσεκτικά, είναι γεμάτη ρατσιστικές αναφορές.
Μιλά για «δημοκρατία για όλους ανεξαρτήτως φυλής ή φύλου», αλλά την ίδια στιγμή στηρίζεται στην ιδέα του «εβραϊκού κράτους». Προβάλλεται διεθνώς ως «δημοκρατία», όμως η ίδια η βάση της είναι ρατσιστική.
Στο σχολείο, μαζί με τον χάρτη και τη Διακήρυξη, υπήρχε φυσικά και η σημαία. Αυτά τα τρία — χάρτης, διακήρυξη, σημαία — χαράζονται βαθιά στο μυαλό κάθε παιδιού από πολύ μικρή ηλικία, ακόμη και από το νηπιαγωγείο. Διαμορφώνουν την ταυτότητά σου. Σε κάνουν να βλέπεις τον εαυτό σου ως μέρος μιας υπερήφανης, «δίκαιης» πλευράς.
Αυτό ενισχύεται διαρκώς από τα βιβλία ιστορίας, από τη Βίβλο, από τη λογοτεχνία, αλλά και από μαθήματα «κληρονομιάς» — που σήμερα αποκαλούνται έτσι αντί για «Ιουδαϊσμός». Όμως στην ουσία πρόκειται για μαθήματα σιωνιστικής ιδεολογίας.
Αργότερα, ως ενήλικη, χρειάστηκε να ξεμάθω όλα αυτά και να μελετήσω από την αρχή τι σημαίνει πραγματικά Ιουδαϊσμός. Γιατί στο σχολείο δεν μαθαίνεις τίποτα για την τεράστια ιστορία και τον πολιτισμό των Εβραίων της Ευρώπης ή άλλων περιοχών. Όλα περιστρέφονται γύρω από τον Σιωνισμό — γύρω από την αφήγηση του «Εβραίου που επέζησε του Ολοκαυτώματος και ήρθε στο Ισραήλ».
Κι έτσι μένουν αναπάντητα ερωτήματα: Ποιοι είναι όλοι αυτοί οι Εβραίοι που δεν προέρχονται από την Ευρώπη; Οι Εβραίοι από τη Βόρεια Αφρική, την Ασία, τις αραβικές χώρες; Γιατί η ιστορία τους δεν υπάρχει πουθενά;
Ως παιδί, όλα αυτά μου φαίνονταν φυσικά. Ήταν ωραίο να πιστεύεις πως βρίσκεσαι «στην σωστή πλευρά», πως είσαι ένας από τους «καλούς» της ιστορίας. Και ήταν εξαιρετικά αποτελεσματικό.
Με τον καιρό όμως, κατάλαβα πως στο λύκειο, πέρα από όλα αυτά, υπήρχε και μια πιο στοχευμένη προετοιμασία: Μια διαδικασία ιδεολογικής διαπαιδαγώγησης υπέρ του στρατού (IDF). Η στρατιωτική πλύση εγκεφάλου ξεκινούσε από πολύ μικρή ηλικία…
Ολοκληρώνεται με το 2ο Μέρος
