Print Friendly, PDF & Email

100 χρόνια πριν «ο πάγος έσπασε, ο δρόμος χαράχτηκε…» (vid)

Αφιέρωμα στην Μεγάλη Οκτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση

Σαν σήμερα 7 Νοέμβρη (25 Οκτώβρη  με το παλιό ημερολόγιο) 100 χρόνια πριν «ο πάγος έσπασε, ο δρόμος χαράχτηκε…»

«Ζήτω η επανάσταση η γελαστή που ορμάει με φόρα! Αυτός είναι ο μεγάλος πόλεμος, ο μοναδικός απ’ όλους όσους είδε η ιστορία ως τώρα».[1]

Η Μεγάλη Οκτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση υπήρξε το κορυφαίο κοσμοϊστορικό γεγονός του 20ού αιώνα κι απέδειξε ότι ο καπιταλισμός δεν είναι ανίκητος, ότι μπορούμε να οικοδομήσουμε μια ανώτερη οργάνωση της κοινωνίας, χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο.

100 χρόνια πριν «ο πάγος έσπασε, ο δρόμος χαράχτηκε...»

Άνοιξε το δρόμο για το πέρασμα της κοινωνικής εξέλιξης στην ανώτερη βαθμίδα της, το σοσιαλισμό – κομμουνισμό. Ενσάρκωσε τα όνειρα και τους πόθους «των κολασμένων της Γης» για την έφοδο στο δικό τους ουρανό.

Ο Κόκκινος Οκτώβρης ήταν το δημιούργημα της οργανωμένης πολιτικής πάλης των λαϊκών μαζών, με ηγετική δύναμη την εργατική τάξη, που, με επικεφαλής το Κομμουνιστικό Κόμμα, επιβεβαίωσε ότι η ανθρωπότητα μπήκε σε νέα ιστορική εποχή.

Το χρονικό της Επανάστασης

Στις 24 Οκτώβρη 1917 (6/11 με το νέο ημερολόγιο) ο Λένιν σε γράμμα του απευθύνεται στους Μπλοσλεβίκους και τα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΔΕΚΡ (Μπ.). –παραμονές της Μεγάλης Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης– καλώντας τους να αναλάβουν δράση αμέσως τονίζοντας μεταξύ άλλων:

«Σύντροφοι! Γράφω αυτές τις γραμμές στις 24 Οκτωβρίου το βράδυ. Η κατάσταση είναι εξαιρετικά κρίσιμη. Είναι ολοκάθαρο ότι πραγματικά τώρα πια κάθε καθυστέρηση της εξέγερσης ισοδυναμεί με θάνατο».

Την ίδια μέρα, αργά το βράδυ, ο Λένιν έφτασε παράνομα στο Σμόλνι κι ανέλαβε την άμεση καθοδήγηση της ένοπλης εξέγερσης.

Στη 01.25 τη νύχτα της 25ης Οκτώβρη με το παλιό ημερολόγιο, (7 Νοέμβρη με το νέο) τμήμα ναυτών, κοκκινοφρουρών και στρατιωτών κατέλαβε το κεντρικό ταχυδρομείο.

Στις 2 τη νύχτα στρατιώτες του 6ου Εφεδρικού Τάγματος Μηχανικού κατέλαβαν το σταθμό Νικολάγιεφσκι, μερικές ώρες πριν στρατιώτες του συντάγματος Ισμαΐλοφσκι και ναύτες πραγματοποιούσαν παρόμοια επιχείρηση στο σταθμό της Βαλτικής.

100 χρόνια πριν «ο πάγος έσπασε, ο δρόμος χαράχτηκε...»

Την ίδια στιγμή, στον ηλεκτροσταθμό της πόλης έφτασε επίτροπος εκ μέρους της Στρατιωτικής Επαναστατικής Επιτροπής (ΣΕΕ). Τον διορισμό του ενέκρινε η εργοστασιακή επιτροπή του ηλεκτροσταθμού, που ανέλαβε και την περιφρούρησή του. Με πρόταση του επιτρόπου διακόπηκε ο φωτισμός των κτιρίων της κυβέρνησης.

Κατά τις 8 περίπου το πρωί, ο σταθμός της Βαρσοβίας βρισκόταν, επίσης, κάτω από τον έλεγχο της ΣΕΕ.

Τη νύχτα έγινε συνεδρίαση της ΚΕ του Κόμματος των Μπολσεβίκων, όπου συζητήθηκε το ζήτημα της σύνθεσης της μελλοντικής εργατοαγροτικής κυβέρνησης, του λεγόμενου Συμβουλίου των Λαϊκών Επιτρόπων.

Στις 3 τη νύχτα, ο επίτροπος του συντάγματος του Κέκσγκολμ απαίτησε από τον διευθυντή του κεντρικού τηλεφωνικού σταθμού ν’ αποσυνδέσει τα τηλέφωνα της Προσωρινής Κυβέρνησης και του επιτελείου της στρατιωτικής περιφέρειας. Ο διευθυντής αρνήθηκε κατηγορηματικά να εκτελέσει τη διαταγή αυτή.

Στις 7 το πρωί, τμήματα του συντάγματος του Κέκσγκολμ κατέλαβαν το σταθμό και αποσύνδεσαν τα περισσότερα τηλέφωνα του επιτελείου και της κυβέρνησης.

Στις 3.30 το καταδρομικό «Αβρόρα» αγκυροβόλησε κοντά στη γέφυρα Νικολάγιεφσκι, σε μικρή απόσταση από τα Χειμερινά Ανάκτορα.

Με διαταγή της ΣΕΕ, άρχισε η μεταφορά στην πρωτεύουσα τμήματος 8.000 ένοπλων ναυτών από τις πόλεις Ελσινγκφορς (Ελσίνκι), Ρέβαλ (Ταλίν) και Κρονστάνδη.

100 χρόνια πριν «ο πάγος έσπασε, ο δρόμος χαράχτηκε...»

Κατά τις 6, οι ναύτες κατέλαβαν τα κεντρικά γραφεία της Κρατικής Τράπεζας και τα γραφεία των κεντρικών εφημερίδων.

Το πρωί της 25ης Οκτώβρη, σχεδόν ολόκληρη η Πετρούπολη είχε περάσει στα χέρια των εξεγερμένων.
Με αυτά τα δεδομένα κι ενώ οι επαναστατικές δυνάμεις είχαν ήδη καταλάβει τα σπουδαιότερα στρατηγικά σημεία της πρωτεύουσας, ο Λένιν, στις 10 το πρωί, γράφει εκ μέρους της ΣΕΕ την έκκληση «Προς τους πολίτες της Ρωσίας!»,

με την οποία έκανε γνωστό το πέρασμα της κρατικής εξουσίας στα χέρια ενός οργάνου του Σοβιέτ των εργατών και στρατιωτών αντιπροσώπων της Πετρούπολης, στα χέρια της ΣΕΕ, που βρισκόταν επικεφαλής του προλεταριάτου και της φρουράς της Πετρούπολης.

Η Προσωρινή Κυβέρνηση, που ανακοίνωσε ότι θα βρίσκεται σε διαρκή συνεδρίαση, με διάταγμά της ανέθεσε στο μέλος της Προσωρινής Κυβέρνησης Κίσκιν

«…ευρύτατες αρμοδιότητες για την επαναφορά της τάξης στην πρωτεύουσα και την υπεράσπιση της Πετρούπολης από κάθε είδους αναρχικές εκδηλώσεις, απ’ όπου και αν προέρχονταν αυτές, βάζοντας κάτω από τον έλεγχό του τις στρατιωτικές και πολιτικές αρχές».

Στις 10 περίπου, ο Κερένσκι με το εύλογο πρόσχημα της υποδοχής από την επαρχία των στρατευμάτων «που είναι πιστά στην Προσωρινή Κυβέρνηση» έφυγε από την εξεγερμένη Πετρούπολη.

100 χρόνια πριν «ο πάγος έσπασε, ο δρόμος χαράχτηκε...»
100 χρόνια πριν «ο πάγος έσπασε, ο δρόμος χαράχτηκε…»

Κατά τις 12, κυκλώθηκε το ανάκτορο Μαριίνσκι, όπου στεγαζόταν το Προκοινοβούλιο. Μέσα σε μία ώρα είχε καταληφθεί.

Στις 14.35, στην αίθουσα συνεδριάσεων του Σμόλνι συνήλθε σ’ έκτακτη συνεδρίαση το Σοβιέτ της Πετρούπολης, όπου διαβάστηκε η ανακοίνωση της ΣΕΕ για την ανατροπή της Προσωρινής Κυβέρνησης και τη νίκη της Επανάστασης.

Στη συνεδρίαση, για πρώτη φορά μετά από τα γεγονότα του Ιούλη, μίλησε ανοιχτά ο Λένιν. Εκεί ο Λένιν διακήρυξε:

«Η εργατοαγροτική Επανάσταση, για την αναγκαιότητα της οποίας μιλούσαν συνεχώς οι μπολσεβίκοι, πραγματοποιήθηκε!»

Στην εισήγησή του για τα καθήκοντα της σοβιετικής εξουσίας, ο Λένιν είπε:

«Τώρα μάθαμε να δουλεύουμε ενωμένοι. Αυτό μαρτυρεί η Επανάσταση που έγινε πριν λίγο. Εχουμε τη δύναμη εκείνη της μαζικής οργάνωσης που θα νικήσει τα πάντα και θα οδηγήσει το προλεταριάτο έως την παγκόσμια επανάσταση».[2]

Κατά τις 6 το απόγευμα περικυκλώθηκαν και τα Χειμερινά Ανάκτορα, όπου παρέμενε η Προσωρινή Κυβέρνηση.

100 χρόνια πριν «ο πάγος έσπασε, ο δρόμος χαράχτηκε...»
100 χρόνια πριν «ο πάγος έσπασε, ο δρόμος χαράχτηκε…»

Το Συνέδριο των Σοβιέτ

Το βράδυ ξεκίνησε στο Σμόλνι τις εργασίες του το 2ο Πανρωσικό Συνέδριο των Σοβιέτ των εργατών και στρατιωτών αντιπροσώπων.  Κατά την έναρξη των εργασιών του Συνεδρίου ήταν παρόντες 649 αντιπρόσωποι, από τους οποίους 390 μπολσεβίκοι, 160 εσέροι, 72 μενσεβίκοι κ.λπ.

Οι μενσεβίκοι, οι «δεξιοί εσέροι» και οι άλλοι συμβιβασμένοι, όταν πείστηκαν ότι η πλειοψηφία των συνέδρων ήταν με το μέρος των μπολσεβίκων, εγκατέλειψαν επιδεικτικά τη συνεδρίαση.

Στη διάρκεια των εργασιών του Συνεδρίου καταλήφθηκαν με έφοδο και τα Χειμερινά Ανάκτορα. Οι επαναστατημένοι στρατιώτες, ναύτες και κοκκινοφρουροί όρμησαν στο εσωτερικό των Χειμερινών Ανακτόρων.

Σε μια από τις αίθουσες, μια ομάδα από ευέλπιδες με τα όπλα επί σκοπόν προσπάθησε να εμποδίσει τους επιτιθέμενους, αλλά αφοπλίστηκε χωρίς δυσκολία.

Στην επόμενη αίθουσα συνάντησαν μια ακόμη ομάδα που παρέδωσε τα όπλα αμαχητί. Η πόρτα που οδηγούσε στην αίθουσα όπου βρίσκονταν οι υπουργοί της Προσωρινής Κυβέρνησης ήταν ανοιχτή.

Λένιν

Ο Β. Αντόνοφ – Οφσέενκο, ένας από τους καθοδηγητές της ένοπλης εξέγερσης στην Πετρούπολη, θυμάται:

«Στο άλλο δωμάτιο βρίσκουμε μια ολόκληρη ομάδα ανθρώπων, που παρίσταναν την Προσωρινή Κυβέρνηση. Κάθονται γύρω από ένα τραπέζι και μοιάζουν μ’ έναν τρεμουλιαστό γκριζόχρωμο λεκέ.

«Στο όνομα της Στρατιωτικής Επαναστατικής Επιτροπής σάς συλλαμβάνω!», τους δηλώνω. Οι πρώην υπουργοί παραδίδουν τα έγγραφα και τα όπλα που τους απόμειναν».

Η Προσωρινή Κυβέρνηση δεν υπάρχει πια. Ο Κερένσκι από το Πσκοφ, όπου είχε μεταβεί, εξέδωσε νέα «διαταγή»:

«Εν ονόματι της σωτηρίας της πατρίδας, όλοι οι διοικητές και επίτροποι να παραμείνουν στις θέσεις τους, όπως και εγώ διατηρώ τη θέση μου, του Ανώτατου Διοικητή, ωσότου η Προσωρινή Κυβέρνηση εκδηλώσει τη θέλησή της».

Στις 3.10 το πρωί στους αντιπροσώπους του 2ου Συνεδρίου των Σοβιέτ διαβάστηκε τηλεγράφημα του Αντόνοφ – Οφσέενκο, που έκανε γνωστό ότι τα μέλη της Προσωρινής Κυβέρνησης στάλθηκαν στο φρούριο Πετροπάβλοφσκ, ότι οι ευέλπιδες και οι αξιωματικοί αφοπλίστηκαν, ότι φρούραρχος των Χειμερινών Ανακτόρων διορίστηκε ο Γκριγκόρι Τσουντνόφσκι, επίτροπος του εφεδρικού συντάγματος Πρεομπραζένσκι.

Στη συνέχεια, διαβάστηκαν στους αντιπροσώπους μια σειρά ανακοινώσεις για το πέρασμα στο πλευρό του εξεγερμένου λαού των στρατιωτικών μονάδων που είχαν σταλεί από τον Κερένσκι κατά της Πετρούπολης.

100 χρόνια πριν «ο πάγος έσπασε, ο δρόμος χαράχτηκε...»

Από την πλευρά της ομάδας των μπολσεβίκων, ο Ανατόλι Λουνατσάρσκι διάβασε το γραμμένο από τον Λένιν διάγγελμα «Προς τους εργάτες, τους στρατιώτες και τους αγρότες!», με το οποίο διακηρυσσόταν το πέρασμα όλης της εξουσίας στα χέρια των Σοβιέτ και δινόταν η εντολή να εξασφαλιστεί πραγματική επαναστατική τάξη.

Το διάγγελμα τέλειωνε με την έκκληση για επαγρύπνηση και σταθερότητα. Θυελλώδη χειροκροτήματα διέκοπταν επανειλημμένα το διάβασμα του διαγγέλματος.

Στις 5 το πρωί, σχεδόν ομόφωνα (με 2 κατά και 12 λευκά), το Συνέδριο επικύρωσε το ντοκουμέντο αυτό, που σήμαινε ότι το 2ο Πανρωσικό Συνέδριο των Σοβιέτ παρέλαβε την εξουσία από τη Στρατιωτική Επαναστατική Επιτροπή και διακήρυξε το πέρασμα όλης της εξουσίας στη χώρα στα χέρια των Σοβιέτ των εργατών, των στρατιωτών και των αγροτών αντιπροσώπων.

Τα διατάγματα για την Ειρήνη και τη Γη

Στις 9 το βράδυ της 26ης Οκτώβρη άρχισε η δεύτερη συνεδρίαση του Συνεδρίου. Εισηγήσεις για δύο βασικά ζητήματα, για την Ειρήνη και για τη γη, έκανε ο Λένιν.

Διάταγμα για ειρήνη
100 χρόνια πριν «ο πάγος έσπασε, ο δρόμος χαράχτηκε…»

Στις 11 ψηφίστηκε το διάταγμα για την Ειρήνη, με το οποίο η εργατοαγροτική εξουσία εξέφραζε την αποφασιστικότητά της να υπογράψει αμέσως ειρήνη χωρίς προσαρτήσεις και επανορθώσεις.

Το Διάταγμα θεωρούσε τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο ως το μεγαλύτερο έγκλημα ενάντια στην ανθρωπότητα και καλούσε τους λαούς και το πιο πρωτοπόρο τμήμα τους, την εργατική τάξη, να επέμβουν στην υπόθεση της πάλης για την ειρήνη στον κόσμο.

Στις 2 τη νύχτα της 27ης Οκτώβρη ψηφίστηκε το δεύτερο ιστορικό ντοκουμέντο – το «Διάταγμα για τη γη».

Στην εισήγησή του, ο Λένιν ανέφερε:

«Η κυβέρνηση της εργατοαγροτικής Επανάστασης πρέπει πρώτα πρώτα να λύσει το ζήτημα της γης, ζήτημα που μπορεί να καθησυχάσει και να ικανοποιήσει τις τεράστιες μάζες της αγροτικής φτωχολογιάς».[3]

Με το διάταγμα όλη η γη των γαιοκτημόνων, η γη της τσαρικής οικογένειας και η εκκλησιαστική γη δημεύονταν χωρίς αποζημίωση. Το διάταγμα υιοθετούσε ως οδηγό για την πραγματοποίηση των αγροτικών μετασχηματισμών την «Εντολή των αγροτών για τη γη», η οποία είχε συνταχθεί από τους εσέρους το Μάη του 1917 συνοψίζοντας 242 εντολές τοπικών Σοβιέτ αγροτών αντιπροσώπων.

Διάταγμα για τη γη

Στην «Εντολή» διακηρυσσόταν ως κατεύθυνση η κατάργηση του δικαιώματος ατομικής ιδιοκτησίας της γης, περιλάμβανε, όμως, και άρθρα που δε συμφωνούσαν με το αγροτικό πρόγραμμα των μπολσεβίκων.

Ο Λένιν σημείωνε:

«Εδώ ακούγονται φωνές ότι το διάταγμα το ίδιο και η εντολή έχουν συνταχτεί από τους σοσιαλιστές – επαναστάτες. Ας είναι και έτσι. Δεν έχει σημασία ποιος τα συνέταξε. Ως δημοκρατική, όμως, κυβέρνηση που είμαστε, δεν μπορούμε ν’ αγνοήσουμε την απόφαση των κατώτερων λαϊκών στρωμάτων […]

Η ζωή είναι ο καλύτερος δάσκαλος και αυτή θα δείξει ποιος έχει δίκιο […] Η ουσία είναι ν’ αποκτήσει η αγροτιά σταθερή πεποίθηση ότι στο χωριό δεν υπάρχουν πια τσιφλικάδες, ότι οι ίδιοι οι αγρότες πρέπει να λύσουν όλα τα ζητήματα, να οργανώσουν οι ίδιοι τη ζωή τους».[4]

Η εργατο-αγροτική κυβέρνηση

Το Συνέδριο σχημάτισε εργατοαγροτική κυβέρνηση – το Συμβούλιο των Λαϊκών Επιτρόπων. Οι αριστεροί εσέροι, που υποστήριζαν στο Συνέδριο τους μπολσεβίκους, αρνήθηκαν να συμμετάσχουν στη σοβιετική κυβέρνηση και έτσι η πρώτη της σύνθεση ήταν καθαρά μπολσεβίκικη.

Λένιν

Πρόεδρος του Συμβουλίου των Λαϊκών Επιτρόπων έγινε ο Βλαντιμίρ Ουλιάνοφ Λένιν.

Στο Συμβούλιο μπήκαν οι λαϊκοί επίτροποι:

  • Εσωτερικών: Α. Ρίκοφ
  • Γεωργίας: Β. Μιλιούτιν
  • Εργασίας: Α. Σλιάπνικοφ
  • Εμπορίου και Βιομηχανίας: Β. Νογκίν
  • Λαϊκής Παιδείας: Α. Λουνατσάρσκι
  • Εξωτερικών: Λ. Τρότσκι
  • Δικαιοσύνης: Ν. Γκλέμποφ – Αβίλοφ
  • Εθνικοτήτων: Ι. Β. Στάλιν
  • Στρατιωτική Επιτροπή: Β. Αντόνοφ – Οφσέενκο, Ν. Κριλένκο και Π. Ντιμπένκο.

Ακολούθησε εκλογή νέας Κεντρικής Εκτελεστικής Επιτροπής του Σοβιέτ.

Γύρω στις 6 το πρωί στις 27 Οκτώβρη το 2ο Πανρωσικό Συνέδριο των Σοβιέτ έκλεισε τις εργασίες του.

Σε διάρκεια δύο ημερών είχε εκπληρώσει ένα ιστορικά σπουδαίο έργο: Εδραίωσε τη νίκη της ένοπλης εξέγερσης, διακήρυξε την εγκαθίδρυση της δικτατορίας του προλεταριάτου.

100 χρόνια πριν «ο πάγος έσπασε, ο δρόμος χαράχτηκε…»

Σημειώσεις:

[1]. Ποίημα του Μαγιακόφσκι με τίτλο: «Λένιν».
[2]. Λένιν: «Απαντα»,
τόμ. 35, σελ. 2-3, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή».
[3]. Στο ίδιο, σελ. 23.
[4]. Στο ίδιο, σελ. 27.

Πηγή: 902.gr

(Visited 2.088 times, 3 visits today)