EnglishGreek
  • Αρχική
  • Αναρτήσεις
    • Άρθρα
    • Ανακοινώσεις
  • Άποψη
    • Αεροπεζοναύτης
    • Eυάγγελος Δανέζης
    • Μάνος Δούκας
    • Κατερίνα Κ.
    • Στέλιος Κανάκης
    • Λιάνα Κανέλλη
    • Στάθης Κεραμιδάς
    • Φραγκίσκος Λαγωνικάκης
    • Γιώργος Μαργαρίτης
    • Ελένη Μ.
    • Νίκος Μόττας
    • Νίκος Μπογιόπουλος
    • Κωνσταντίνος Μπούρχας
    • Μιχάλης Π.
    • «Μπαμπέφ»
    • Στέλιος Παλαρμάς
    • Στέλιος Τζανέλλης
    • Σοφία Χουδαλάκη
  • Αφιερώματα
    • 100 χρόνια απ’ την ελληνική επέμβαση στην Ουκρανία
    • Η Άνοδος κι η Πτώση του «Αδιάφθορου»
      • Τα πρώτα βήματα – Η Πτώση των Φαγιέν
      • Η σύγκρουση με τον Λαφαγιέτ -Η εξέγερση της 10ης Αυγούστου
      • Το τέλος της Μοναρχίας κι η Πτώση των Γιρονδίνων
      • Η περίοδος του Τρόμου και το τέλος των Ιακωβίνων
    • 50 χρόνια από τον γαλλικό Μάη του 1968
    • Φρ. Ν. Μπαμπέφ, ο «Προμηθέας του Προλεταριάτου»
    • 200 χρόνια από την γέννηση του Καρλ Μαρξ
    • 220 χρόνια από τη δολοφονία του «Βάρδου της Ελευθερίας»
    • 230 χρόνια από τη Γαλλική Επανάσταση – Η Πτώση της Βαστίλης!
    • 85 χρόνια από το «Ολοκαύτωμα των Βιβλίων» – 10 Μάη 1933
    • Άλμπερτ Αϊνστάϊν: «Γιατί Σοσιαλισμός;»
    • Αφιέρωμα στα 90 χρόνια από την γέννηση του Τσε Γκεβάρα (vid)
    • Ο τρόμος αστών και φασιστών – Ο κομμουνιστής Άρης!
    • Ροβεσπιέρος ο «Αδιάφθορος» – 260 χρόνια από τη γέννηση του
    • Φρίντριχ Ένγκελς – «Ο υιός που αρνήθηκε την τάξη του»
  • Βιβλιοθήκη
    • Βιβλία Ιστορίας
    • Διαλεχτά έργα Μαρξ κι Ένγκελς
    • Επιλεγμένα άρθρα του Λένιν
    • Μαρξιστική Φιλοσοφία και Πολιτική Οικονομία
    • Παγκόσμια Ιστορία από την Ακαδημία Επιστημών της ΕΣΣΔ
    • Τα Άπαντα του Λένιν διαθέσιμα
    • Τα Άπαντα του Στάλιν – Δεκατρείς τόμοι
    • Το Κεφάλαιο του Μαρξ
  • Διεθνή
    • Βαλκάνια
    • Βενεζουέλα
    • Βραζιλία
    • Γαλλία
    • Γερμανία
    • ΗΠΑ
    • Ισπανία
    • Ιταλία
    • Κίνα
    • Κούβα
    • Μ. Βρετανία
    • ΝΑΤΟ
    • Ουκρανία
    • Παλαιστίνη
    • Ρωσία
    • Σουηδία
    • Συρία
    • Τουρκία
  • Ιδεολογία
    • Η αντιπαράθεση Μαρξισμού – Αναρχισμού
      • Αναρχισμός κι Ελευθερία
      • Εκμετάλλευση και Κράτος
      • Ο αντιδραστικός ρόλος των Αναρχικών στην Ιστορία
      • Το αναρχικό ρεύμα στην Ελλάδα σήμερα
    • Η Υλιστική Αντίληψη της Κοινωνίας
    • Η σύγχρονη εργατική τάξη και το κίνημά της
      • Δομή της καπιταλιστικής κοινωνίας: Εργατική κι Αστική τάξη
      • Τα μεσαία στρώματα κι οι θεωρίες για το τέλος της Εργατικής Τάξης
      • Διάφορα Τμήματα της Εργατικής Τάξης
      • Η Ιστορική Αποστολή της Εργατικής Τάξης-1
      • Η Ιστορική Αποστολή της Εργατικής Τάξης-2
      • Η σύγχρονη εργατική τάξη και το κίνημά της – Επίλογος
    • Λένιν: Για τη στάση των κομμουνιστών στον πόλεμο
    • Οπισθοχώρηση από την επαναστατική στρατηγική
      • Εισαγωγή – Η Στρατηγική των σταδίων στην περίοδο της Κομμουνιστικής Διεθνούς
      • Η Στρατηγική των σταδίων στην περίοδο της Κομμουνιστικής Διεθνούς
      • Η επίδραση της προεπαναστατικής Ρωσικής ιστορικής κληρονομιάς
      • Το θεωρητικό ζήτημα της αλληλεπίδρασης της ανάπτυξης Παραγωγικών δυνάμεων και Σχέσεων Παραγωγής
      • Συνοπτικά Συμπεράσματα
    • Ο Οπορτουνισμός ως Πολιτικό Ρεύμα
      • Οι Εκδηλώσεις του Οπορτουνισμού στη Θεωρία, την Πολιτική και την Οργάνωση
      • Κεντρισμός – Αριστερός Οπορτουνισμός – Δογματισμός
      • Κοινωνικο-Ταξικές και Γνωσιοθεωρητικές ρίζες του Οπορτουνισμού
      • Η ιστορική εξέλιξη του Οπορτουνισμού ως ρεύματος
      • Η αντιμετώπιση της διαδικασίας ωρίμανσης του Οπορτουνισμού
    • Ο Τρότσκι και το ρεύμα του Τροτσκισμού
      • Η διαμόρφωση του Τροτσκισμού ως οπορτουνιστικού ρεύματος
      • Η αντιπαράθεση με τον Λένιν και τους Μπολσεβίκους μετά την επανάσταση
      • Σύντομο ιστορικό του Τροτσκισμού στην Ελλάδα την περίοδο του Μεσοπολέμου
      • Ο Τροτσκισμός σήμερα
      • Κριτική παρουσίαση κοινών χαρακτηριστικών Τροτσκιστικών ομάδων
    • Σχετικά με την φαρμακευτική χρήση της κάνναβης
      • Τι σημαίνει «ιατρική χρήση της κάνναβης»;
      • Άμεσες και μακροπρόθεσμες συνέπειες – Συμπεράσματα
    • Τα Λαϊκά Μέτωπα πριν από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο
      • Η περίπτωση της Γαλλίας
      • Η περίπτωση της Ισπανίας
    • Τι «κατάλαβαν» από τον Ιμπεριαλισμό του Λένιν
      • Η Σημασία της Λενινιστικής Θεωρίας του Ιμπεριαλισμού
      • Η Σχηματικότητα της Οπορτουνιστικής Αντίληψης για τον Ιμπεριαλισμό
      • Σχετικά με την «Εξάρτηση»
      • Η Στρατηγική του ΚΚΕ κι η Πάλη ενάντια στις Ιμπεριαλιστικές Συμμαχίες
      • Ορισμένα Συμπεράσματα
    • Βασικές κατευθύνσεις της Πολιτικής Οικονομίας στην ΕΣΣΔ
    • Η «άγνωστη» επιστήμη της Πολιτικής Οικονομίας
    • Ψέματα σχετικά με την ιστορία της ΕΣΣΔ
      • Γουίλιαμ Χερστ – Ο δυτικός φίλος του Χίτλερ
      • Ο Ρόμπερτ Κόνκουεστ κι η αλήθεια μισό αιώνα μετά
      • Ο Αλεξάντερ Σολζενίτσιν
      • Ο Γκορμπατσώφ ανοίγει τα αρχεία του ΚΚΣΕ
      • Ανάλυση του Σοβιετικού ποινικού συστήματος
      • Ένας σημαντικός παράγοντας – Η έλλειψη φαρμάκων
      • Οι κουλάκοι και η αντεπαναστατική δράση
      • Διολοφθορά και τα σχέδια για πραξικόπημα – Επίλογος
  • Ιστορία
    • Γιατί οι Έλληνες αφέθηκαν να πολεμούνε μόνοι τους;
    • Ένας αμερικανός συζητά με τον Στάλιν (1936)
      • Σχετικά με τις διεθνείς εξελίξεις και τον πόλεμο
      • Για τις σχέσεις μεταξύ ΕΣΣΔ – ΗΠΑ και τη δράση των Κομμουνιστικών Κομμάτων
    • Όταν ο Τσάπλιν πέρασε από μακαρθική «ανάκριση»
    • Όταν οι ΗΠΑ νικήθηκαν από τους Μπολσεβίκους
      • 1. Η παραπλάνηση των αμερικανών στρατιωτών
      • 2. Η απόβαση στον Αρχάγγελο της Ρωσίας κι η προετοιμασία για Πόλεμο
      • 3. Οι πρώτες μάχες και η πρώτη αμερικανική πανωλεθρία
      • 4. Η δυσαρέσκεια του χειμώνα, η ανταρσία και ο επίλογος
    • Σύνθεση πληθυσμού ελληνικής Μακεδονίας
      • Σύνθεση πληθυσμού ελληνικής Μακεδονίας – Μέρος 1ο
      • Σύνθεση πληθυσμού ελληνικής Μακεδονίας – Επίλογος
    • Το βελγικό πόρισμα της δολοφονίας Lumumba
    • «Η Νύχτα των Μεγάλων Μαχαιριών» (30 Ιούνη 1934)
    • «Μεγάλη Ιδέα» και Μικρασιατική Καταστροφή!
    • 18 Ιουλίου 1936 – Ξεκινά ο ισπανικός «εμφύλιος» πόλεμος!
    • Άλμπερτ Αϊνστάϊν: «Γιατί Σοσιαλισμός;»
    • Για τα γεγονότα του 1968 στη Τσεχοσλοβακία
    • Δέκα μήνες και 24 ημέρες μετά τη Συμφωνία του Μονάχου!
    • Η σφαγή των ανθρακωρύχων στο Ludlow και ο Λούης Τίκας (vid)
    • Οταν η αστική τάξη «δώριζε» τη Μακεδονία στη Βουλγαρία
    • Ο εφιάλτης τους έχει όνομα – Ιωσήφ Στάλιν (vid)
  • Κίνημα
    • Αγώνας ενάντια σε κατασχέσεις και πλειστηριασμούς!
    • Αυτό το υπουργείο δεν είναι Εργασίας (vid)
    • Δυναμική παρέμβαση του ΠΑΜΕ στου Μαξίμου
    • Επιστολή εργαζόμενου στα «ΑΒ Βασιλόπουλος»
    • Εργάτες από «Μέταλλο» και Σωματείο «Ατσάλι»!
    • Καταγγελίες για πιθανή μεταφορά πυρηνικών στον Άραξο
    • Κάτω τα χέρια από το δικαίωμα στην απεργία!
    • Νίκη – δικαίωση για τους απολυμένους του «Market In»
    • Συγκλονιστικό βίντεο του ΠΑΜΕ για την Παλαιστίνη
    • Την επόμενη φορά δε θάρθουμε για να διαμαρτυρηθούμε
    • Το ΠΑΜΕ αγρίεψε! Μετά το Μακεδονίας σειρά είχε ΣΕΒ
    • Το ΠΑΜΕ «διακοσμεί» υπουργεία και «στολίζει» υπουργούς! (vid)
    • Το ΠΑΜΕ «διακόσμησε» και το Υπουργείο Πλειστηριασμών (vid)
  • Κόμμα
    • 18ο Συνέδριο ΚΚΕ
      • H Προσφορά του Σοσιαλιστικού Συστήματος
      • Oι Θεωρητικές Θέσεις για το Σοσιαλισμό
      • O Σοσιαλισμός στην EΣΣΔ – Aιτίες νίκης της Αντεπανάστασης
      • H Οικονομία στην πορεία της Σοσιαλιστικής Οικοδόμησης στην EΣΣΔ
      • Η Οικονομία στην πορεία της Σοσιαλιστικής Οικοδόμησης στην EΣΣΔ – 2
      • Για το ρόλο του Κομμουνιστικού Κόμματος στη διαδικασία της Σοσιαλιστικής Οικοδόμησης
      • H Πορεία της Σοβιετικής Εξουσίας – Εκτίμηση της στάσης του ΚΚΕ
      • H Στρατηγική του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος κι οι Εξελίξεις σε αυτό
      • Η Aναγκαιότητα κι Eπικαιρότητα του Σοσιαλισμού – Eμπλουτισμός της Προγραμματικής Αντίληψης
      • Εκτιμήσεις σοσιαλιστικής οικοδόμησης – Επίλογος
    • 19ο Συνέδριο – Το Πρόγραμμα του ΚΚΕ
    • Αποκατάσταση του επαναστατικού χαρακτήρα του ΚΚΕ
      • Αντιφάσεις κι Επιβιώσεις από την πορεία πάλης με τον οπορτουνισμό
      • Ιδεολογικά – Θεωρητικά προβλήματα στην προγραμματική αντίληψη του κόμματος 1968 – 1991
      • Η Στρατηγική του Κόμματος την περίοδο 1973 – 1991 (A’)
      • Η Στρατηγική του Κόμματος την περίοδο 1973 – 1991 (B’)
      • Εκτιμήσεις – Η πορεία επαναστατικής προγραμματικής ανασυγκρότησης του ΚΚΕ μετά το 1991
    • Η Διακήρυξη για τα 100 χρόνια του ΚΚΕ
    • Η ίδρυση του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος Ελλάδας
      • Η ίδρυση του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος Ελλάδας (Α’)
      • Η ίδρυση του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος Ελλάδας (Β’)
    • Πολιτική Απόφαση 20ο Συνέδριο KKE
      • Τα καθήκοντα ενάντια στον Ιμπεριαλιστικό Πόλεμο
      • Η θέση του ΚΚΕ για την αποδέσμευση από την ΕΕ
      • Για την ανασύνταξη του Εργ/κού Κιν/τος κι η πολιτική δουλειά στα συνδικάτα
      • Ο ρόλος του ΚΚΕ στο Εργατικό – Λαϊκό Κίνημα
      • Για τη δουλειά των καθοδηγητικών οργάνων και των στελεχών του κόμματος
      • Τα Καθήκοντα του ΚΚΕ στο Κομμουνιστικό Κίνημα
    • Το «Μακεδονικό ζήτημα» και οι θέσεις του ΚΚΕ
    • Μακεδονικό κι Αντικομμουνιστική υστερία
    • Οι προϋποθέσεις της σοσιαλιστικής επανάστασης
    • Οι τοπικές εκλογές δεν είναι «κάτι άλλο»!
  • Παιδεία
    • Η Κρίση της Σχολικής Εκπαίδευσης στην ΕΣΣΔ
      • Η Διαμόρφωση του Εκπαιδευτικού Συστήματος της ΕΣΣΔ
      • Η Πολυτεχνική Εκπαίδευση
      • Το σταδιακό σπάσιμο του Ενιαίου Συστήματος Εκπαίδευσης
    • Άρθρο του Δ. Γληνού: «Πνευματικές μορφές της αντίδρασης»
    • Το σχολείο της μόρφωσης και της δημιουργίας!
    • Για τα παιδιά που «απέτυχαν» στις Πανελλήνιες
    • Η «αξιολόγηση» στον χώρο της εκπαίδευσης
    • Η «εμπιστευτική» εγκύκλιος 1010 του «Γέρου της Δημοκρατίας»
    • Η πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση πιο ταξική
    • Μεγαλώνοντας στο «πίσω μπαλκόνι» της Δυτικής Αττικής
  • Ροβεσπιέρος
    • Επικοινωνία
    • Σχετικά
    • Χάρτης ιστοτόπου
Ροβεσπιέρος

Ταξική ματιά στην Ιστορία… στην Πολιτική… στη Φιλοσοφία…

Οπισθοχώρηση από την επαναστατική στρατηγική – Μέρος 2ο

8 Νοεμβρίου 2018 ΚΚΕ, Φιλοσοφία
Β' ΔιεθνήςΔιακήρυξηΔιαπάληΕΣΣΔΙδεολογίαΙμπεριαλισμόςΚΟΜΕΠΛενινισμόςΜπολσεβίκοιΜπουχάρινΟπορτουνισμόςΠαπαδόπουλος ΜάκηςΠρόγραμμαΣτάδιαΣτάλιν Ιωσήφ

Οπισθοχώρηση από την επαναστατική στρατηγική – Μέρος 2ο

Η Στρατηγική των σταδίων στην περίοδο της Κομμουνιστικής Διεθνούς

Συνέχεια από το 1ο Μέρος

Το σημαντικό είναι ότι στην ουσία υιοθετείται ως κριτήριο για τον προσδιορισμό του χαρακτήρα της επανάστασης το χαμηλότερο επίπεδο ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων μιας χώρας, σε σχέση με το πιο υψηλό που είχαν φτάσει οι ηγετικές δυνάμεις στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα σε αρκετές καπιταλιστικές χώρες,

που η ίδια η προγραμματική ανάλυση της ΚΔ θεωρεί ότι υπήρχαν οι ελάχιστες υλικές προϋποθέσεις για το πέρασμα στο σοσιαλισμό.

Οπισθοχώρηση από την επαναστατική στρατηγική - Μέρος 2οΗ συγκεκριμένη επεξεργασία δεν εμφανίστηκε ξαφνικά στις προγραμματικές θέσεις της ΚΔ.

Στην επεξεργασία του Σχεδίου Προγράμματος στο προηγούμενο 5ο Συνέδριό της γίνεται ήδη με πιο γενικόλογο τρόπο ο διαχωρισμός των χωρών μέσα στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα.

Συγκεκριμένα αναφέρεται:

«Η διαφορά των τύπων καπιταλισμού, της μιας χώρας από την άλλη, και η ποικιλία των συνθηκών της επαναστατικής εξέλιξης φέρουν ως μοιραίο τους αποτέλεσμα και την ποικιλία των νέων τύπων που δημιουργούνται, και αυτή η ποικιλία θα είναι αναπόφευκτο χαρακτηριστικό γνώρισμα της μακράς αυτής μεταβατικής εποχής».13

Στο Σχέδιο Προγράμματος η συγκεκριμένη διάκριση γίνεται επίσης με το κριτήριο της σύγκρισης των επιπέδων ανάπτυξης του καπιταλισμού, χωρίς ανάλυση.

Η τοποθέτηση του Σχεδίου είναι η ακόλουθη:

«Η ΚΔ, ως Παγκόσμιο Κόμμα του προλεταριάτου, υποχρεώνει όλα τα τμήματά της να υπολογίζουν αυστηρά τις ιδιαίτερες συνθήκες μέσα στη χώρα του το καθένα. Μόνο όταν έχουν υπόψη τις ιδιαίτερες αυτές συνθήκες μπορούν να ακολουθούν πολιτική αληθινά μαρξιστική.

Η διαφορά μεταξύ των χωρών που ο καπιταλισμός τους είναι σε ανώτατο βαθμό αναπτυγμένος και που είναι στο κατώφλι της προλεταριακής επανάστασης, των χωρών όπου είναι στην ημερήσια διάταξη μια αστική επανάσταση η οποία θα μπορέσει να μετατραπεί σε προλεταριακή επανάσταση,

και τέλος των χωρών που είναι αποικίες ή μισοαποικίες των ιμπεριαλιστικών κρατών και θα περάσουν αναπόφευκτα μια φάση αποικιακών κι εθνικών πολέμων –η διάκριση αυτή θα έχει μια ουσιώδη επίδραση πάνω σε όλη τη δράση των κομμουνιστικών κομμάτων κάτω από την ενιαία και συγκεντρωτική διεύθυνση της ΚΔ».14

Η ίδια η πορεία διαμόρφωσης του Σχεδίου και του τελικού Προγράμματος της ΚΔ, οι συζητήσεις για τη σύνταξή τους στο πλαίσιο της ΚΔ, έχουν αυτοτελές ιστορικό ενδιαφέρον.

Για παράδειγμα, στη σχετική αλληλογραφία του Μπουχάριν (ως υπεύθυνου των σχετικών επεξεργασιών) με τον Στάλιν, ο τελευταίος δίνει αρχικά μια διαφορετική κατηγοριοποίηση από αυτήν του Προγράμματος, η οποία από τις καπιταλιστικές χώρες ξεχωρίζει μόνο τις αποικιακές και μισοαποικιακές, και ασφαλώς διακρίνει την ΕΣΣΔ ως ξεχωριστή κατηγορία.15

Οπισθοχώρηση από την επαναστατική στρατηγική - Μέρος 2οΕξετάζοντας σήμερα αυτές τις στρατηγικές επεξεργασίες και λαμβάνοντας υπόψη την ιστορική πείρα σχετικά με τις πολιτικές συνέπειές τους, πρέπει να κάνουμε δύο βασικές επισημάνσεις:

Α) Υποτιμήθηκε ότι ο χαρακτήρας της εποχής του μονοπωλιακού καπιταλισμού έχει διεθνή διάσταση ανεξάρτητα από τις διαφοροποιήσεις των καπιταλιστικών χωρών στο βαθμό και στον τρόπο ωρίμανσης των υλικών προϋποθέσεων για το σοσιαλισμό.

Στην εποχή του ιμπεριαλισμού οξύνεται η βασική αντίθεση κεφαλαίου-εργασίας σε κάθε καπιταλιστική χώρα.

Η συγκέντρωση κι επέκταση της εργατικής τάξης και γενικότερα της μισθωτής εργασίας, που αποτελεί την κύρια παραγωγική δύναμη, είναι ο βασικός δείκτης ωρίμανσης του καπιταλισμού.

Όπως επισημαίνεται στη Διακήρυξη της ΚΕ του ΚΚΕ «Για τα 100 χρόνια της Μεγάλης Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης»:

«Γενικότερα στις στρατηγικές επεξεργασίες της Κομμουνιστικής Διεθνούς υποτιμήθηκε ο χαρακτήρας της εποχής και κυριάρχησε ο προσδιορισμός του χαρακτήρα της επανάστασης με κριτήριο τη θέση μιας καπιταλιστικής χώρας στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα.

Δηλαδή λαθεμένα υιοθετήθηκαν ως κριτήρια για τον προσδιορισμό του χαρακτήρα της επανάστασης το χαμηλότερο επίπεδο ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων μιας χώρας, σε σχέση με το πιο υψηλό που είχαν φτάσει οι ηγετικές δυνάμεις στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα, καθώς και ο αρνητικός συσχετισμός σε βάρος του επαναστατικού εργατικού κινήματος».16

Ο χαρακτήρας της επανάστασης πρέπει να καθορίζεται αντικειμενικά από τη βασική αντίθεση κεφαλαίου-εργασίας, που καλείται να επιλύσει σε κάθε καπιταλιστική χώρα, ανεξάρτητα από τη σχετική μεταβολή της θέσης κάθε χώρας στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα.

Οπισθοχώρηση από την επαναστατική στρατηγική - Μέρος 2οΟ προσδιορισμός και η προσέγγιση του στόχου της εργατικής εξουσίας δηλαδή δεν πρέπει να γίνεται με κριτήριο τον εκάστοτε ταξικό συσχετισμό δυνάμεων, ούτε με βάση τον εκάστοτε βαθμό ανισότιμων διακρατικών σχέσεων, εξαρτήσεων που αποτελούν παράγωγες αντιθέσεις, οι οποίες μπορούν να λυθούν προς όφελος της εργατικής τάξης μόνο με τη νίκη της σοσιαλιστικής επανάστασης.

Οι προαναφερόμενες επισημάνσεις φωτίζουν το γιατί ο χαρακτήρας της επανάστασης έπρεπε να είναι σοσιαλιστικός και όχι αστικοδημοκρατικός.

Β) Η συγκεκριμένη στρατηγική προσέγγιση υποτιμούσε την υπαρκτή δυνατότητα των σοσιαλιστικών σχέσεων να δώσουν μεγάλη ώθηση και ν’ απελευθερώσουν την ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων σε κάθε χώρα, στην οποία είχε εδραιωθεί ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής, μετά από την ανατροπή της εξουσίας του κεφαλαίου.

Γράφει ο Λένιν χαρακτηριστικά:

«Αν για τη δημιουργία του σοσιαλισμού απαιτείται ένα ορισμένο επίπεδο πολιτισμού (αν και κανένας δεν μπορεί να πει ποιο είναι ακριβώς αυτό το ορισμένο επίπεδο πολιτισμού, γιατί κάθε δυτικοευρωπαϊκό κράτος έχει και διαφορετικό επίπεδο),

τότε γιατί δεν μπορούμε να αρχίσουμε πρώτα απ’ την κατάκτηση με επαναστατικό τρόπο των προϋποθέσεων γι’ αυτό το ορισμένο επίπεδο και μετά πια, βασισμένοι στην εργατοαγροτική εξουσία και στο σοβιετικό καθεστώς, να προχωρήσουμε για να φτάσουμε τους άλλους λαούς;»17

Όμως, όπως διαπιστώσαμε, υπερίσχυσε η αντίληψη που έθετε ως στόχο για τις περισσότερες καπιταλιστικές χώρες ένα στάδιο μιας ενδιάμεσου τύπου εξουσίας ως μεταβατικής για τη δικτατορία του προλεταριάτου.

Οι πολιτικές συνέπειες της λαθεμένης στρατηγικής του ενδιάμεσου σταδίου μπορούν σήμερα ν’ αποτιμηθούν ευκολότερα, αφού μπορούν να γίνουν πιο αντικειμενικές εκτιμήσεις στην υπαρκτή ιστορική πείρα δεκαετιών.

Στο συγκεκριμένο άρθρο θα μας απασχολήσει η διερεύνηση ορισμένων αιτιών αυτής της πορείας.

Καταρχάς θα πρέπει να επισημάνουμε ότι στις επεξεργασίες της ΚΔ αναδεικνύεται η σημασία της εποχής του ιμπεριαλισμού.

Στο Πρόγραμμά της τονίζεται ότι:

«Ο ιμπεριαλισμός ανέπτυξε σε μεγάλο βαθμό τις παραγωγικές δυνάμεις του παγκόσμιου καπιταλισμού. Αποτελείωσε την προετοιμασία όλων των υλικών προϋποθέσεων για τη σοσιαλιστική οργάνωση της κοινωνίας».18

Οπισθοχώρηση από την επαναστατική στρατηγική - Μέρος 2οΑναφέρεται με σαφήνεια ότι η μονοπωλιακή μορφή του κεφαλαίου αναπτύσσει τα στοιχεία του παρασιτισμού και τείνει να παρεμποδίσει την περαιτέρω ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων.

Αναφέρεται η υπεροχή των σοσιαλιστικών σχέσεων παραγωγής για την ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων και η ώθηση που δίνει στην κοινωνική πρόοδο η κατάργηση της ατομικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής.

Το Πρόγραμμα της ΚΔ διακηρύσσει:

«Κανένας περιορισμός κοινωνικού χαρακτήρα δεν μπαίνει μπροστά στην ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων. Ούτε ατομική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής, ούτε οι ιδιοτελείς υπολογισμοί του κέρδους, ούτε η αμάθεια των μαζών που υποστηρίζεται τεχνητά, ούτε η φτώχεια τους που παρεμποδίζει την τεχνική πρόοδο στην κεφαλαιοκρατική κοινωνία, ούτε τα τεράστια μη παραγωγικά έξοδα δεν υπάρχουν στην κομμουνιστική κοινωνία.

  • Η πιο σκόπιμη χρησιμοποίηση των δυνάμεων της φύσης και των φυσικών όρων της παραγωγής στα διάφορα μέρη του κόσμου,
  • η εξάλειψη της αντίθεσης μεταξύ της πόλης και του χωριού, αντίθεσης που είναι συνδεδεμένη με τη συστηματική καθυστέρηση της αγροτικής οικονομίας και με το χαμηλό επίπεδο της τεχνικής της,
  • η συνένωση σε ανώτατο βαθμό της επιστήμης με την τεχνική των επιστημονικών ερευνών, με την πρακτική εφαρμογή τους στην πιο πλατιά κοινωνική κλίμακα,
  • η με σχέδιο οργάνωση της πιο επιστημονικής δουλειάς,
  • η εφαρμογή των πιο τελειοποιημένων μεθόδων στατιστικής και διακανονισμού της οικονομίας πάνω σε σχέδιο,
  • οι πολύ γρήγορα αναπτυσσόμενες κοινωνικές ανάγκες –ισχυρότατοι εσωτερικοί κινητήρες όλου του συστήματος–

όλα αυτά εξασφαλίζουν το ανώτατο όριο παραγωγικότητας της κοινωνικής δουλειάς και απελευθερώνουν με τη σειρά τους την ανθρώπινη δραστηριότητα για την πιο ισχυρή άνοδο της επιστήμης και της τέχνης».19

Θα πρέπει επίσης να επισημάνουμε ότι την ίδια περίοδο η θεωρητική σκέψη του ΚΚ (μπ), όπως συνοψίζεται από τον Στάλιν στο έργο του «Διαλεκτικός και Ιστορικός Υλισμός», αναφέρεται με σαφήνεια στην αλληλεπίδραση των σχέσεων παραγωγής και της ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων.

Οπισθοχώρηση από την επαναστατική στρατηγική - Μέρος 2οΕμφανίζεται λοιπόν μια αντιφατική εικόνα. 

Από τη μια: 

  • οι επεξεργασίες της ΚΔ διαπιστώνουν σωστά ότι μέσα στην κεφαλαιοκρατική κοινωνία της εποχής του μονοπωλιακού καπιταλισμού ωρίμασαν οι υλικές προϋποθέσεις του σοσιαλισμού
  • και αναγνωρίζουν την προωθητική δύναμη των σοσιαλιστικών σχέσεων παραγωγής

και, από την άλλη: 

  • δεν εφαρμόζουν ουσιαστικά αυτές τις θέσεις όταν προσδιορίζουν το χαρακτήρα, τα καθήκοντα και τις κινητήριες δυνάμεις της επανάστασης σε κάθε καπιταλιστική χώρα,
  • ή τουλάχιστον δεν εστιάζουν στο κριτήριο της όξυνσης της βασικής αντίθεσης σε μια σειρά καπιταλιστικών χωρών
  • ή δε δίνουν έμφαση στον καπιταλιστικό τους χαρακτήρα αλλά σε εξωγενείς παράγοντες.

Αντίθετα, όταν η επεξεργασία φτάνει στο βασικό πολιτικό «διά ταύτα», εμφανίζεται ξανά η αρχική στρατηγική επεξεργασία των μπολσεβίκων του 1905.

Συγκεκριμένα, στο Πρόγραμμα της ΚΔ για τις χώρες μέσου επιπέδου ανάπτυξης διευκρινίζεται ότι:

«Εδώ συνεπώς μπορεί να μην επέλθει μονομιάς η δικτατορία του προλεταριάτου, μα να επανέλθει στο προτσές του περάσματος απ’ τη δημοκρατική δικτατορία του προλεταριάτου και της αγροτιάς…»20

Για να κατανοήσουμε αυτήν την αντιφατική εικόνα της στρατηγικής επεξεργασίας της ΚΔ, οφείλουμε να εξετάσουμε, μεταξύ άλλων, δυο παράγοντες που αλληλοδιαπλέκονται.

Οφείλουμε συγκεκριμένα να εξετάσουμε το ειδικό βάρος της ιστορικής κληρονομιάς της περιόδου 1900-1917 της επαναστατικής δράσης στη Ρωσία

και τις συνέπειες από την άστοχη, μηχανιστική γενίκευση της αρχικής στρατηγικής επεξεργασίας του 1905 σε διαφορετικές ιστορικές συνθήκες.

Επίσης σημαντικός παράγοντας είναι ο βαθμός που προχώρησε και βάθυνε η θεωρητική επεξεργασία στο ζήτημα της αλληλεπίδρασης των σχέσεων παραγωγής και της ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων,

καθώς και ο βαθμός που τα όποια συμπεράσματά της ενσωματώθηκαν στην επαναστατική πολιτική της συγκεκριμένης ιστορικής περιόδου.

Οπισθοχώρηση από την επαναστατική στρατηγική - Μέρος 2οΑσφαλώς υπάρχουν αρκετοί ακόμη παράγοντες που απαιτούν ιδιαίτερη ιστορική διερεύνηση.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι, ενώ οι «Θέσεις του Απρίλη» του Λένιν διαμορφώθηκαν και υλοποιήθηκαν σε επαναστατική κατάσταση, το 1917, οι επεξεργασίες της ΚΔ στη συνέχεια διαμορφώθηκαν σε αρνητικό συσχετισμό, που αντικειμενικά ασκούσε κάποια πίεση.

Στις επεξεργασίες της ΚΔ επιδρούσε η προσπάθεια της εξωτερικής πολιτικής της ΕΣΣΔ να καθυστερήσει την ιμπεριαλιστική επίθεση εναντίον της.

Στα όργανα της ΚΔ υπήρχαν στελέχη των μπολσεβίκων (π.χ. Μπουχάριν) με πολύ διαφορετικές προσεγγίσεις, οι οποίες είχαν ήδη αποκαλυφθεί στη σχετική διαπάλη που εκδηλώθηκε στο εσωτερικό του ΚΚΣΕ τη δεκαετία του ’20 και στη συνέχεια.

Ιδιαίτερη διερεύνηση απαιτείται και για τις αναλύσεις της συγκεκριμένης περιόδου σχετικά με τον αγροτικό τομέα, τις εκτιμήσεις τους για ύπαρξη ισχυρών προκαπιταλιστικών επιβιώσεων σε πολλά καπιταλιστικά κράτη, καθώς και για τα ζητήματα που αφορούσαν την κοινωνική συμμαχία με την αγροτιά.

Η διερεύνηση όλων αυτών των παραγόντων θα βοηθήσει να διαμορφωθεί μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για τη συγκεκριμένη περίοδο, που ξεφεύγει από τα όρια του παρόντος άρθρου.

Συνεχίζεται με το 3ο Μέρος

Σημειώσεις:

[13]. «Το Κομμουνιστικό Πρόγραμμα», εκδ. «Σοσιαλιστικού Βιβλιοπωλείου», 1924, σελ. 24-25.
[14]. Στο ίδιο, σελ. 49-50.
[15]. РГАСПИ, Ф. 558 (Ρωσικά Κρατικά Αρχεία Σύγχρονης Πολιτικής Ιστορίας).
[16]. Διακήρυξη της ΚΕ του ΚΚΕ: «Για τα 100 χρόνια της Μεγάλης Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης», σελ. 38.
[17]. Β. Ι. Λένιν: «Για την επανάστασή μας», «Άπαντα», τ. 45, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», σελ. 381.
[18]. «Πρόγραμμα και Καταστατικό της Γ΄ Κομμουνιστικής Διεθνούς», β έκδοση, εκδ.«Ειρήνη», σελ. 18.
[19]. Στο ίδιο, σελ. 33-34.
[20]. Στο ίδιο, σελ. 60-61.

Άρθρο του Μάκη Παπαδόπουλου, μέλους του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ

Δημοσιεύτηκε στο 5ο τεύχος της ΚΟΜΕΠ του 2017.

Print Friendly, PDF & Email
(Visited 129 times, 1 visits today)

Μοιραστείτε το!

  • Twitter
  • Facebook

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Προσεχώς

Κάτω τα χέρια από την Ασφάλιση

Δημοφιλή άρθρα

  • Ένας καφές ήταν λίγος: Η χυδαία προβοκάτσια Τζήμερου σε βάρος Πρωτούλη (vid)Ένας καφές ήταν λίγος: Η χυδαία προβοκάτσια Τζήμερου σε βάρος… 1 Δεκεμβρίου 2019
  • Απείχε πάλι η Ελλάδα από ψήφισμα καταδίκης του Ναζισμού στον ΟΗΕ!Απείχε πάλι η Ελλάδα από ψήφισμα καταδίκης του Ναζισμού στον ΟΗΕ! 13 Νοεμβρίου 2019
  • Το φωνάζουν και τα ντουβάρια: Τα κτίρια που χτίστηκαν επί Χότζα δεν έπαθαν τίποτα! (vid)Το φωνάζουν και τα ντουβάρια: Τα κτίρια που χτίστηκαν επί Χότζα δεν… 30 Νοεμβρίου 2019
  • Ο Τζήμερος «ξέρασε» πάλι αντικομμουνιστικό εμετό!Ο Τζήμερος «ξέρασε» πάλι αντικομμουνιστικό εμετό! 28 Νοεμβρίου 2019
  • Πολυτεχνείο: «Αριστεροί» και ούγκανα αναμασούν την ίδια αθλιότητα!Πολυτεχνείο: «Αριστεροί» και ούγκανα αναμασούν την ίδια αθλιότητα! 16 Νοεμβρίου 2019
  • Άκου φασιστοανθρωπάκο...Άκου φασιστοανθρωπάκο… 12 Νοεμβρίου 2019
  • Τα Άπαντα του Λένιν διαθέσιμα (pdf)Τα Άπαντα του Λένιν διαθέσιμα (pdf) 16 Αυγούστου 2017
  • Διαλεχτά έργα του Μαρξ και του Ένγκελς διαθέσιμα (pdf)Διαλεχτά έργα του Μαρξ και του Ένγκελς διαθέσιμα (pdf) 2 Σεπτεμβρίου 2017

Κατηγορίες

Tags

Αντικομμουνισμός Βίντεο Δηλώσεις ΕΕ ΕΣΣΔ Εικόνες Εκλογές ΗΠΑ Ημεροδρόμος Ιδεολογήματα Ιδεολογία Ιμπεριαλισμός ΚΚΕ Καπιταλισμός Κατιούσα Λαϊκή Συσπείρωση Μαρξισμός Μελέτες ΝΑΤΟ ΝΔ Οπορτουνισμός ΣΥΡΙΖΑ Ταξικός Αγώνας Φασισμός Χρυσή Αυγή

Αρχειοθήκη

Η σελίδα μας στο facebook

Η σελίδα μας στο facebook

Αφιερώματα

«Το πιο σωστό πράγμα που έκανα είναι που εντάχθηκα στο ΔΣΕ»

«Το πιο σωστό πράγμα που έκανα είναι που εντάχθηκα στο ΔΣΕ»

8 Δεκεμβρίου 2019
Συγκλονιστικό γράμμα Βρετανού στρατιώτη: «Ντρέπομαι!»

Συγκλονιστικό γράμμα Βρετανού στρατιώτη: «Ντρέπομαι!»

3 Δεκεμβρίου 2019
Όταν ο Βασίλης Χατζηπαναγής ήρθε και μας πήρε τα μυαλά

Όταν ο Βασίλης Χατζηπαναγής ήρθε και μας πήρε τα μυαλά! (vid)

23 Νοεμβρίου 2019

Πρόσφατα άρθρα

Η Τουρκία κατέθεσε στον ΟΗΕ την συμφωνία με τη Λιβύη

Η Τουρκία κατέθεσε στον ΟΗΕ την συμφωνία με τη Λιβύη!

12 Δεκεμβρίου 2019
Πελετίδης: Έχουμε μειώσει τα τέλη κατά 23% και αγωνιζόμαστε να μην υπάρχουν καθόλου

Πελετίδης: Έχουμε μειώσει τα τέλη κατά 23% και αγωνιζόμαστε να μην υπάρχουν καθόλου

12 Δεκεμβρίου 2019
Με μικρή καθυστέρηση ολοκλήρωσε ο Αλέξης την πορεία στο Πολυτεχνείο

Με μικρή καθυστέρηση ολοκλήρωσε ο Αλέξης την πορεία στο Πολυτεχνείο!

11 Δεκεμβρίου 2019

Λάβετε πρώτοι τα άρθρα μας

Γιατί «Ροβεσπιέρος»;

ΡοβεσπιέροςO Μαξιμιλιανός Ροβεσπιέρος, ο «αδιάφθορος», ήταν η σημαντικότερη προσωπικότητα της Γαλλικής Επανάστασης. Η αστική τάξη, για να διαφυλάξει τη κυριαρχία της, δεν διστάζει να συκοφαντήσει τον σπουδαιότερο ήρωά της. Τιμούμε τον άνθρωπο - σύμβολο αποφασιστικότητας και επαναστατικής επαγρύπνησης. Μπορείτε να δείτε όλα τα άρθρα μας, από το μενού «ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ». Επιτρέπεται η αναδημοσίευση χωρίς περιορισμούς.

Στατιστικά

  • 852,980 visitors

Ροβεσπιέρος @2019

  • Facebook
  • Twitter
  • YouTube
  • VKontakte
Back2Top