Print Friendly, PDF & Email

«Με το ΚΚΕ δεν είχα ούτε έχω ανοιχτούς λογαριασμούς»

48 χρόνια από το θάνατο του Νίκου Ζαχαριάδη…

Ηταν 1η Αυγούστου του 1973 όταν ο κομμουνιστής Νίκος Ζαχαριάδης άφησε τη τελευταία του πνοή στο στο Σουργκούτ της Σιβηρίας, επιλέγοντας ο ίδιος να βάλει τέλος στη ζωή του με απαγχονισμό στο σπίτι που διέμενε.

Ως άξιο τέκνο του ελληνικού λαού και της εργατικής τάξης, ο σύντροφος Ζαχαριάδης ρίχτηκε στη μάχη για την υπόθεση του προλεταριάτου και του σοσιαλισμού – κομμουνισμού από μικρή ηλικία.

«Με το ΚΚΕ δεν είχα ούτε έχω ανοιχτούς λογαριασμούς»

Προερχόμενος από μικροαστική οικογένεια οργανώθηκε στη Κ.Ν. Αθηνών ως απλό μέλος αλλά γρήγορα εξελίχθηκε σε σημαντικό στέλεχος τόσο της ΟΚΝΕ όσο και του κόμματος, αναλαμβάνοντας θέσεις σε ΚΕ και ΠΓ.

Η μαρξιστική παιδεία που έλαβε από τα Πανεπιστήμια της ΕΣΣΔ τον βοήθησε ώστε να αναδειχτεί  ως ένας άξιος κομμουνιστής, γεμάτος ενθουσιασμό κι ενεργητικότητα.

Ετσι το κόμμα δεν άργησε πολύ μέχρι να του εμπιστευτεί ηγετικές θέσεις με αυξημένες ευθύνες για την ανάπτυξη και την πλατιά διάδοση μέσα στο λαό, των μαρξιστικών ιδεών και της επαναστατικής πάλης.

Διατέλεσε Γραμματέας και Γενικός Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ κατά το διάστημα 1931-1936 και 1945-1956, σε εποχές πολύ κρίσιμες για τη πορεία της ταξικής πάλης τόσο στην ελλάδα όσο και σε διαθνές επίπεδο, με υπόβαθρο την γιγαντοποίηση των ταξικών αντιθέσεων και όξυνση της σύγκρουσης με το αστικό καθεστώς.

Ο Νίκος Ζαχαριάδης, σε κείνο το διάστημα είχε πλούσια δράση πράγμα που ανάγκασε το βασιλομεταξική δικτατορία να τον συλλάβει το Σεπτέμβρη του 36′ και να περάσει οκτώ, περίπου, χρόνια στη φυλακή.

Το ξέσπασμα του ελληνο-ιταλικού πολέμου το 1940 τον βρίσκει κλεισμένο στις φυλακές, όπου  αμέσως δίνει το σύνθημα για την αντίσταση του λαού, όταν γράφει το πρώτο γράμμα του:

«Ενα έθνος που θέλει να ζήσει πρέπει να παλεύει, αψηφώντας τους κινδύνους και τις θυσίες. Ο λαός της Ελλάδας διεξάγει σήμερα έναν πόλεμο εθνικοαπελευθερωτικό, ενάντια στο φασισμό του Μουσσολίνι.

Δίπλα στο κύριο μέτωπο και ο κάθε βράχος, η κάθε ρεματιά. το κάθε χωριό, καλύβα με καλύβα, η κάθε πόλη, σπίτι με σπίτι, πρέπει να γίνει φρούριο του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα».

Ενώ ταυτόχρονα ζήτησε να σταλεί στο μέτωπο για να πολεμίσει μαζί με άλλους κομμουνιστές αλλά το καθεστώς αρνήθηκε.

Χαρακτηριστικό της στάσης που κράτησαν οι «πατριώτες», είναι πως μετά την παράδοση του ελληνικού στρατού και την είσοδο των γερμανών ναζί στην Αθήνα, εκείνοι παρέδωσαν τον Νίκο Ζαχαριάδη μαζί με εκατοντάδες κομμουνιστές στους Γερμανούς κατακτητές.

«Με το ΚΚΕ δεν είχα ούτε έχω ανοιχτούς λογαριασμούς»

Ετσι ο Ζαχαριαδης βρέθηκε σε στρατόπεδα συγκέντρωσης της Γερμανίας και της Αυστρίας, με σημαντικότερο σταθμό το Νταχάου, διάστημα κατά το οποίο έμεινε αλύγιστος και παίζοντας σημαντικό ρόλο στην οργάνωση των φυλακισμένων κομμουνιστών, ενώ ενισχύθηκε και ιδεολογικο-πολιτικά, μελετώντας διαρκώς.

Αμέσως μετά την απελευθέρωση, οι αδυναμίες και οι αντιφάσεις που επικρατούσαν στο Διεθνές Κομμουνιστικό Κίνημα γίνονται όλο και πιο εμφανείς τόσο στη στρατηγική όσο και στην τακτική του κόμματος.

Παρά το γεγονός πως το λαϊκό κίνημα ήταν εξοπλισμένο κι έτοιμο για να πάρει την εξουσία, η υιοθέτηση της λογικής των σταδίων, που είχε κυριαρχήσει στην Κομμουνιστική Διεθνή, οδήγησε το κόμμα σε παλινωδίες κι απαράδεκτους συμβιβασμούς, που εκφράστηκαν, αρχικά, με τις συμφωνίες του Λιβάνου και της Καζέρτας, και τελικά στον αφοπλισμό του κινήματος με την συμφωνία της Βάρκιζας.

Ο Ζαχαριάδης, αν κι έρχεται σε σύγκρουση με το ΚΚΣΕ σε ότι αφορά τον αγώνα του ΚΚΕ αλλά οι αδυναμίες που παρουσιάζει η πολιτική του γραμμή, τον εμποδίζει να βγάλει σωστά συμπεράσματα.

Παρά τα λάθη του, ο Ζαχαριάδης ήταν ο αδιαμφισβήτητος ηγέτης της κορυφαίας στιγμής της ταξικής πάλης στην Ελλάδα, αφού ήταν αυτός που πρωτοστάτησε για την ίδρυση του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, του θρυλικού ΔΣΕ.

Η ίδρυση του ΔΣΕ βοήθησε στο να αμβλύνει τα αρνητικά δεδομένα που προέκυψαν για τον λαό μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας, χωρίς τελικά να αποφύγει την ήττα.

«Με το ΚΚΕ δεν είχα ούτε έχω ανοιχτούς λογαριασμούς»

Λίγα χρόνια αργότερα, το 1953, ο Ζαχαριάδης συμβάλλει αποφασιστικά στη διαμόρφωση και προώθηση της νέας στρατηγικής του κόμματος που αντικατοπτριζόταν πάνω στο Σχέδιο Προγράμματος, που ενέκρινε η 4η (πλατιά) Ολομέλεια της ΚΕ.

«Με το ΚΚΕ δεν είχα ούτε έχω ανοιχτούς λογαριασμούς»

Βασικό και θετικό στοιχείο του προγράμματος ήταν ο καθορισμός του χαρακτήρα της επανάστασης ως Σοσιαλιστικής, χωρίς βέβαια να έχουν εξαλειφθεί λαθεμένες εκτιμήσεις κι επιχειρήματα ως προς τη στρατηγική του κόμματος, γινόμενα, εν τέλει, τροχοπέδη στην αποτύπωση σαφή συμπεράσματων.

Πάνω στο θέμα της Βάρκιζας και της έναρξης του 2ου αντάρτικου (ΔΣΕ), ο Νίκος Ζαχαριάδης, κάνοντας αυτοκριτική, έλεγε το 1957:

«Είχαμε όλη την Ελλάδα στα χέρια μας και μας τη πήρε ο εχθρός. Ολο το λαό μαζί μας. Παραδώσαμε τα όπλα; Τα παραδώσαμε. Υπάρχει μεγαλυτερο αίσχος για ένα επαναστατικό κόμμα; Δεν υπάρχει!

[…] Οπορτουνιστική αυταπάτη να πιστεύουμε ότι θα παίρναμε στις εκλογές τη πλειοψηφία τότε και θα παίρναμε την εξουσία και θα περνούσαμε και στο σοσιαλισμό. Αυταπάτη οπορτουνιστική είναι!

[…] Σωστή ήταν η απόφαση για 2ο ένοπλο αγώνα; Σωστή πες. Δικαιώθηκε και πολιτικά δε μας ζημίωσε αυτό».

Ενα χρόνο νωρίτερα, στην 6η Ολομέλεια, ο Νίκος Ζαχαριάδης καθαιρέθηκε από την ηγεσία της ΚΕ του ΚΚΕ, με την κατηγορία του σεχταριστή, γεγονός που οφείλεται στην άνοδο του δεξιού οπορτουνισμού της χρουστσοφικής ηγεσίας μετά το 20ο συνέδριο του ΚΚΣΕ.

Στην 7η πλατιά Ολομέλεια ο Ζαχαριάδης διαγράφηκε κι από μέλος του ΚΚΕ, γεγονός που τον στιγμάτισε και καθόρισε την πορεία της υπόλοιπης ζωής του.

Οι αισχρές κατηγορίες που του φόρτωσαν περιείχαν φοβερές ανακρίβειες σε ότι αφορά το εσωκομματικό περιβάλλον, την πολιτική του ΚΚΕ στο ζήτημα της Βορ. Ηπείρου και του Μακεδονικού ζητήματος σχετικά με την αυτοδιάθεση των Σλαβομακεδόνων κ.ά.

«Με το ΚΚΕ δεν είχα ούτε έχω ανοιχτούς λογαριασμούς»

Δυστυχώς πέρασαν πολλά χρόνια μέχρι να καθαρίσει το όνομά του και να δικαιωθεί από το κόμμα που τελικά αποκαταστάθηκε πλήρως το 2011:

«Η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη του ΚΚΕ ακυρώνει όλες τις αποφάσεις της 6ης και της 7ης Ολομέλειας (1956 και 1957) σε βάρος του Νίκου Ζαχαριάδη, καθώς και τα πορίσματα του 1964 και του 1967. Αποφασίζει την πλήρη αποκατάστασή του στο ΚΚΕ».

Δε θα μπορούσα να κλείσω αυτό το αφιέρωμα, χωρίς να παραθέσω τις τελευταίες σκέψεις κι απόψεις[1] του, που γράφτηκαν στις 28 Ιούλη του 1973, λίγες μέρες πριν την αυτοκτονία του, και που δείχνουν την βαθιά κι αληθινή σχέση του με το ΚΚΕ (28 Ιούλη 1973):

«Με το ΚΚΕ δεν είχα ούτε έχω ανοιχτούς λογαριασμούς» – «Μήνυμα από την άλλη μεριά»

«Την τιμή κανένας δεν μπορεί να σου την αφαιρέσει. Την τιμή μπορείς μονάχα να την χάσεις. Στη ζωή μου έκανα πολλά λάθη και στραβά. Ο αναμάρτητος πρώτος το λίθο βαλέτω.

Όμως με κατηγόρησαν ότι πρόδωσα το ΚΚΕ και τον αγώνα και με διέγραψαν απ’ τό κόμμα. Κανένας δε βρέθηκε ανοιχτά, αντρίκια να πει ότι αφτό είναι ψέμα. Παράπονο δεν έχω γιατί έμαθα το φορτίο να το κουβαλώ μόνος μου.

Το ΚΚΕ ήταν και παραμένει το κόμμα μου και κανένας δεν μπορεί να το χτυπήσει και να το λερώσει χρησιμoπoιώvτας το όνομά μου. Οταν έκανα το γράμμα προς τον εισαγγελέα Αθηνών στα 1962 τόγραψα ξεκινώντας απτά ίδια κίνητρα που με καθοδηγούσαν όταν έγραφα και το γράμμα του 1940.

Η αντίδραση της Αθήνας φάνηκε πιο έξυπνη –όταν μου αρνήθηκε να γυρίσω στην Ελλάδα– απαφτούς που το σήκωσαν σα μια ακόμα απόδειξη της προδοσίας μου.Το κουκουέδικο πέρασε πολλές αντάρες και μπόρες, όμως να το ξεριζώσει κανένας δεν μπόρεσε, γιατί αφτό θα σήμαινε να ξεριζώσει τον ίδιο το λαό.

Παρόλες τις δοκιμασίες που τό ‘δερναν και το δέρνουν το ΚΚΕ είναι αθάνατο. Το γράμμα αφτό το γράφω για να βουλώσω το στόμα σ’ όλους αφτούς που θα βάλουν τώρα τις φωνές.

Με το ΚΚΕ δεν είχα ούτε έχω ανοιχτούς λογαριασμούς. Ούτε μπορούσα ποτέ νάχω. Απ’ όλη μου την ψυχή εύχομαι σ’ αυτούς που φορτώθηκαν το πολύ δύσκολο έργο να ξαναστήσουν το κουκουέδικο στα πόδια του να πετύχουν απόλυτα, ολοκληρωτικά. Να το κάνουν το ΚΚΕ της Εθνικής Αντίστασης, που οι βαλτοί την πρόδωσαν, το ΚΚΕ του αθάνατου ΕΛΑΣ και του δοξασμένου ΔΣΕ».

Σημείωση:

[1]. Πέτρος Ανταίος: «Νίκος Ζαχαριάδης: Θύτης και θύμα», Εκδόσεις «Φυτράκη». (Κρατήθηκε η ορθογραφία του συντάκτη).

Θοδωρής Γεννηματάς

 

(Visited 1.292 times, 1 visits today)