Τί είναι η ληστεία μιας τράπεζας μπροστά στην ίδρυσή της;
Η Τραπεζική για αρχαρίους (Ι, ΙΙ και ΙΙΙ)
Αν κάνετε μια δημοσκόπηση με το ερώτημα:
«Ποιος ευθύνεται για τα δεινά που περνάμε ως τόπος εδώ και μια δεκαετία;»,
θα ξεχωρίσουν δυο κατηγορίες απαντήσεων.
Όσοι από τους ερωτώμενους έχουν ως κύρια πηγή ενημέρωσής τους την τηλεόραση και τις κυριακάτικες εφημερίδες, είναι φυσικό να διαθέτουν κριτική σκέψη επιπέδου καφενείου, οπότε θα πουν για «σπάταλο κράτος», για «υπερδανεισμό και υπερκατανάλωση» και άλλα παρόμοια, χωρίς να αντιλαμβάνονται ότι αυτή η άποψη δικαιώνει λίγο-πολύ το:
«Όλοι μαζί τα φάγαμε».
Οι περισσότερο «ψαγμένοι» θα καταδείξουν ως βασικό υπεύθυνο τις τράπεζες και το χρηματοπιστωτικό σύστημα γενικότερα, το οποίο γεννά τις διάφορες «φούσκες» και ευνοεί την διόγκωσή τους.
Βεβαίως, αν το δείγμα σας είναι αρκούντως ευρύ, θα ακούσετε και άλλες απόψεις, οι οποίες θα εξικνούνται από τα όρια της συνωμοσίας (π.χ.: νέα τάξη πραγμάτων, Δ’ ράιχ κλπ) έως την θεωρητική καρδιά τού προβλήματος (π.χ.: οι κρίσεις είναι περιοδικό φαινόμενο σύμφυτο με τον καπιταλισμό κλπ).
Αν, όμως, αλλάζατε το ερώτημα σε:
«Ευθύνονται οι τράπεζες για τα δεινά που περνάμε ως τόπος εδώ και μια δεκαετία;»,
οι αρνητικές απαντήσεις θα έτειναν στο μηδέν.
Το ανησυχητικό σ’ αυτή την διαπίστωση δεν είναι η θέση αυτή καθ’ εαυτήν (με την οποία, άλλωστε, συμφωνεί και ο γράφων) αλλά η άνεση με την οποία ρίχνουν στο τραπεζικό σύστημα τον λίθο τού αναθέματος ακόμη και εκείνοι που έχουν ελάχιστη ή και ανύπαρκτη γνώση για τον τρόπο λειτουργίας αυτού του συστήματος.
Ας ρίξουμε μια ματιά στον θαυμαστό κόσμο των τραπεζών, ώστε οι απόψεις που διατυπώνουμε να είναι τεκμηριωμένες και να δομούνται μετά λόγου γνώσεως.
Η Τραπεζική για αρχαρίους Ι
«Τι είναι η ληστεία μιας τράπεζας μπροστά στην ίδρυσή της;»
αναρωτιέται ευφυέστατα ο Μπ. Μπρεχτ στην τελευταία σκηνή τής «Όπερας της Πεντάρας».
Κι είναι αυτός ο μπρεχτικός λόγος που μου έδωσε την ιδέα: Ελάτε, λοιπόν, να ιδρύσουμε μαζί μια τράπεζα!
Μη φοβάστε, θα πάμε βήμα-βήμα! Όλα όσα πρέπει να κάνουμε, βρίσκονται καταγεγραμμένα στον Ν.3601/2007 (ΦΕΚ Α’ 178/1-8-2007).
Πρώτη μας δουλειά είναι να φτιάξουμε μια ανώνυμη εταιρεία ή έναν πιστωτικό συνεταιρισμό. Όποια από τις δυο αυτές μορφές κι αν επιλέξουμε η εταιρεία μας πρέπει να έχει αρχικό κεφάλαιο 18.000.000 ευρώ.
Σας φαίνονται λίγα ή πολλά; Μεταξύ μας, για μπακάλικο είναι πολλά για τράπεζα είναι τρίχες.
Κι όμως, ο ίδιος νόμος προβλέπει ότι αυτό το όριο μπορεί να αναπροσαρμοστεί με απόφαση της Τράπεζας της Ελλάδος, σε ποσό όχι μικρότερο των 5.000.000 ευρώ.
Δηλαδή, αν τραβήξουμε τις κατάλληλες άκρες, μπορούμε να στήσουμε την τράπεζά μας με πέντε εκατομμυριάκια μόνο. Όσο δηλαδή κάνει η βίλα τού Γιάννου Παπαντωνίου στην Σύρο.
Αν και τα 5 εκ. σας φαίνονται πολλά, η Τράπεζα της Ελλάδος έχει δικαίωμα να μας δώσει έγκριση ώστε ένα μέρος του κεφαλαίου να μην είναι μετρητά.
Οπότε, όποιος δε μπορεί να συνεισφέρει ζεστό ολόκληρο το χιλιάρικο, μπορεί να τσοντάρει και ένα γραφείο, μια καρέκλα, ένα τηλέφωνο ή ό,τι άλλο μπορεί.
Σας το είπα, τα λεφτά δεν είναι πρόβλημα. Το πρόβλημα είναι αλλού.
Το πρόβλημα είναι ότι η Τράπεζα της Ελλάδος μπορεί να μη μας δώσει άδεια αν κρίνει ότι οι υπεύθυνοι για την λειτουργία της τράπεζας και τα λοιπά μέλη του διοικητικού συμβουλίου:
«Δεν διαθέτουν την απαιτούμενη για την αποτελεσματική άσκηση των καθηκόντων τους κατάρτιση και εμπειρία, όπως η εμπειρία αυτή προκύπτει από προϋπηρεσία τους σε θέσεις ανάλογης ευθύνης, κατά προτίμηση σε πιστωτικά ή χρηματοδοτικά ιδρύματα».
Για να σας το κάνω λιανά, εμείς δεν μπορούμε να φτιάξουμε τράπεζα, όσο καλά παιδιά κι αν είμαστε, όσα λεφτά κι αν έχουμε και όση καλή διάθεση κι αν διαθέτουμε, επειδή είμαστε άσχετοι με τα τραπεζικά πράγματα.
Πρέπει να προσλάβουμε δύο τουλάχιστον καταξιωμένους τραπεζίτες, με βαριά βιογραφικά ώστε να συγκινήσουν την Τράπεζα της Ελλάδος.
Σωστό ακούγεται αυτό, θα πείτε. Δεν διαφωνώ. Δεν μπορεί ο κάθε βλάχος που κερδίζει το Τζόκερ να γίνει τραπεζίτης σε μια νύχτα. Μπορείτε να μου πείτε, όμως, πού θα βρούμε αυτά τα δυο άτομα;
Όσοι έχουν προσόντα για να κουμαντάρουν μια τράπεζα, δεν στέκονται στις ουρές του ΟΑΕΔ. Έχουν γερά συμβόλαια με κάποια άλλη τράπεζα, τα οποία πρέπει να σπάσουμε.
Κι ας πούμε ότι εμείς είμαστε διατεθειμένοι να πληρώσουμε όσο-όσο για να κλείσουμε δυο καλές μεταγραφές. Έχετε την εντύπωση ότι οι άλλες τράπεζες θα δουν με καλό μάτι όλο αυτό και θα μας δώσουν την ευχή τους ή θα μας βάλουν όσα εμπόδια μπορούν;
Μόνη μας ελπίδα είναι να πάμε με το καλό, ψάχνοντας και πάλι τις κατάλληλες άκρες που θα τραβήξουμε.
Όλο και κάποιος δυσαρεστημένος τραπεζίτης θα υπάρχει, όλο και για κάποιον θα κυκλοφορούν κακοί ψίθυροι και η τράπεζά του θα θέλει να τον ξεφορτωθεί, όλο και κάποια τραπεζική «δευτεράντζα» με υψηλές γνωριμίες θα υπάρχει.
Η τελευταία περίπτωση είναι πολύ ελκυστική, αφού με δυο τέτοιες «δευτεράντζες» και την δουλειά μας κάνουμε και επαφή με τις γνωριμίες τους έχουμε.
Στο σημείο αυτό επιβάλλεται να κάνουμε μια στάση για να καθησυχάσω όσους από σας ανησυχούν για την πορεία μιας τράπεζας που έχει στο πηδάλιο δυο τραπεζίτες β’ διαλογής.
Να σας θυμίσω ότι κάποιος πρώην πρωθυπουργός μας έφτασε να γίνει μέχρι και υποδιοικητής της ΕΚΤ αν και είχε σπουδάσει φυσική και κάποιος άλλος υποψήφιος για πρωθυπουργός έγινε διευθύνων σύμβουλος επενδυτικής θυγατρικής τής Εθνικής Τράπεζας αν και είχε σπουδάσει κοινωνιολογία.
Βλέπετε; Η δουλειά δεν είναι δύσκολη και μαθαίνεται εύκολα.
Ως εδώ, μαζέψαμε το κεφάλαιο και λύσαμε και το πρόβλημα με την απαιτούμενη εμπειρία περί τα τραπεζικά.
Είμαστε έτοιμοι να ξεκινήσουμε, αφού όλοι οι άλλοι περιορισμοί δεν μας απασχολούν:
- Κανένας μας δεν διώκεται για απάτη,
- κανένας μας δεν έχει σχέση με άλλες τράπεζες,
- κανένας μας δεν έχει εταιρείες στο εξωτερικό και
- κανένας μας δεν μπορεί να κατηγορηθεί για μαύρο χρήμα.
Την άδεια την έχουμε σίγουρη, οπότε… καλές μας δουλειές!
Εδώ είναι που βλέπω κάποιον δύσπιστο να πετιέται και να ρωτάει τι είδους «καλές δουλειές» μπορεί να κάνει μια τράπεζα με κεφάλαιο πέντε ψωροεκατομμύρια.
Επιτρέψτε μου να γελάσω αλλά με πολλή κατανόηση. Σύντομα θα αντιληφθείτε ότι μ’ αυτά τα λεφτά μπορούν να γίνουν πολλές δουλειές. Πολλές και καλές δουλειές! Λίγη υπομονή και θα καταλάβετε.
Η Τραπεζική για αρχαρίους ΙΙ
Πήραμε, λοιπόν, την άδεια για να λειτουργήσει η τράπεζά μας και είμαστε έτοιμοι να βγούμε στην αγορά.
Βάζω στοίχημα ότι το – δυσεπίλυτο – πρόβλημά σας είναι τι στα κομμάτια μπορούμε να κάνουμε εμείς στην αγορά, με μόλις πέντε εκατομμύρια κεφάλαιο.
Ελάτε καλέ! Αφού έχουμε τράπεζα, έχουμε και λεφτά. Κι αν δεν έχουμε, μπορούμε να φτιάξουμε. Σας φαίνονται λίγα τα πέντε; Ε, πάμε να βρούμε τον τρόπο να τα πολλαπλασιάσουμε!
Την ευκαιρία μας την δίνει το ελληνικό κράτος. Τώρα που η αριστερή μας κυβέρνηση μας έβγαλε από τα μνημόνια, όποτε το κράτος χρειάζεται χρήμα προσφεύγει στις αγορές.
Εκδίδει ομόλογα κάποιας διάρκειας και τα βγάζει στο σφυρί, για να τα πάρει όποιος ζητάει το χαμηλότερο επιτόκιο.
Όπως στα τέλη Γενάρη, που βγήκαμε να ζητήσουμε δυόμισι δισ. και βρέθηκαν επενδυτές διατεθειμένοι να μας δώσουν 10 δισ., με επιτόκιο 3,4%.
Βέβαια, τα δικά μας πέντε εκατομμύρια είναι ψίχουλα μπροστά σ’ αυτά τα ποσά αλλά έχουμε μέλλον, δεν απογοητευόμαστε!
Έτσι, την επόμενη φορά που ο Τσακαλώτος βγαίνει στην γύρα για δανεικά, εμείς είμαστε εκεί για να τον βοηθήσουμε. Του δίνουμε, λοιπόν, τα 5 μας εκατομμυριάκια και παίρνουμε ίσης αξίας ομόλογα του ελληνικού δημοσίου, με επιτόκιο 3,4% και διάρκεια 5 χρόνια.
Βάζω στοίχημα ότι δεν καταλαβαίνετε για ποιον λόγο δώσαμε ζεστό χρήμα και πήραμε χαρτιά.
Λογικός ο προβληματισμός σας, διότι δεν ξέρετε τι θα κάνουμε τώρα. Θα πάρουμε υπό μάλης αυτά τα «χαρτιά» και θα πάμε στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να πάρουμε 5 εκατομμύρια δανεικά.
Φυσικά, η ΕΚΤ θέλει εγγυήσεις για να δώσει δανεικά αλλά γι’ αυτό πήραμε μαζί μας τα ομόλογα του Τσακαλώτου.
Τα δίνουμε στον Ντράγκι κι εκείνος αυτομάτως καταθέτει στον λογαριασμό μας στην ΕΚΤ πέντε εκατομμύρια, τα οποία μπορούμε να τα πάρουμε όποια ώρα θέλουμε.
Αν και ξαναβρεθήκαμε με πέντε εκατομμύρια διαθέσιμα, ακόμη αναρωτιέστε γιατί στο καλό κάναμε όλη αυτή την βαβούρα. Μα είναι απλό!
Τα 5 εκ. που δώσαμε δανεικά στην Ελλάδα, τα δώσαμε με επιτόκιο 3,4% αλλά τα 5 εκ. που πήραμε δανεικά από την ΕΚΤ, τα πήραμε με επιτόκιο… 0%!
Καταλάβατε τώρα; Είχαμε πέντε που κάθονταν, έχουμε πέντε που γεννάνε. Καλό;
Παρένθεση:
Αν δεν καταλαβαίνετε γιατί δεν πάει το ελληνικό κράτος κατ’ ευθείαν στην ΕΚΤ να πάρει λεφτά με 0% επιτόκιο αλλά η ΕΚΤ τα δίνει σε μας για να τα πουλήσουμε εμείς στο κράτος με 3,4%, μάλλον δεν γνωρίζετε ότι:
«Η Ευρωπαϊκή Ένωση απαγορεύει στα κράτη να δανείζονται απ’ ευθείας από τις κεντρικές τράπεζες».
Γιατί; Ε, τι να σας πω; Αυτοί που έβγαλαν αυτόν τον κανόνα, κάτι παραπάνω θα ξέρουν από μένα. Κλείνει η παρένθεση.
Θυμάστε που σας είπα ότι πρέπει να βρούμε τρόπο να πολλαπλασιάσουμε τα πέντε εκατομμύριά μας;
Θυμηθείτε τώρα ότι οι τράπεζες δημιουργούν χρήμα με λογιστικό τρόπο μέσω της χορήγησης δανείων. Τί πρέπει να κάνουμε, λοιπόν; Να δώσουμε δάνεια!
Μέχρι πόσα; Μέχρι πέντε εκατομμύρια. Γιατί πέντε; Γιατί τόσα έχουμε.
Λάθος! Άμα έχω πέντε και δανείσω πέντε, τι κάνω; Πού είναι ο πολλαλασιασμός;
Είναι σαφές ότι δεν έχετε ιδέα για το πόσα δάνεια μπορεί να δώσει μια τράπεζα. Λοιπόν, για να μαθαίνετε:
«Κάθε τράπεζα επιτρέπεται να διαχειρίζεται ποσά ίσα με το εκατονταπλάσιο των καταθέσεών της στην ΕΚΤ!»
Κατανοητό; Μπράβο!
Πάμε πάλι από την αρχή.Τί πρέπει να κάνουμε για να δημιουργήσουμε χρήμα; Να δώσουμε δάνεια! Μέχρι πόσα; Μέχρι 500 εκατομμύρια.
Γιατί πεντακόσια; Γιατί τόσα έχουμε δικαίωμα, με βάση τα πέντε που έχουμε κατατεθειμένα στην ΕΚΤ. Είδατε πόσο δίκιο είχα όταν σας έλεγα ότι αυτή η δουλειά μαθαίνεται εύκολα;
Σήμερα, το επιτόκιο των διαφόρων επιχειρηματικών δανείων στην χώρα μας κυμαίνεται από 5,85% μέχρι 6,45%.
Αυτό σημαίνει ότι αν εμείς προσφέρουμε στην αγορά επιχειρηματικά δάνεια με επιτόκιο 5%, θα σπρώχνονται ποιος θα πρωτοπάρει.
Κι όταν ακουστεί στα πέριξ το «δώσε κι εμένα μπάρμπα», όλο και κάποιον μεγάλο νταραβεριτζή θα βρούμε διατεθειμένο να απορροφήσει τα 500 που δεν είχαμε αλλά τα φτιάξαμε με μια λογιστική εγγραφή.
Έτσι κι αλλιώς, όλοι οι μεγάλοι νταραβεριτζήδες με ξένο χρήμα κάνουν δουλειές.
Έχετε την εντύπωση ότι η εταιρεία που θα φτιάξει το Ελληνικό, θα το φτιάξει με λεφτά που θα βγάλει από τα συρτάρια της;
Κούνια που σας κούναγε! Από μας θα τα πάρει, δανεικά. Κι αν, μάλιστα, της τα δώσουμε με 4%, θα μας ανάψει το αφεντικό της και μια λαμπάδα ίση με το μπόι όλων μας μαζί στον άγιο Ματθαίο, τον προστάτη τής οικονομίας!
Ας κάνουμε μια σούμα ως εδώ, να δούμε πού βρισκόμαστε και τι βάζουμε στις τσέπες.
- Από την μία, βάζουμε τα «ψίχουλα» από τα πέντε εκατομμύρια που έχουμε και τοκίσαμε με 3,4% (170.000 τον χρόνο από τα ομόλογα του ελληνικού δημοσίου)
- Από την άλλη, βάζουμε τα «χοντρά» από τα 500 εκ. που δεν έχουμε αλλά φτιάξαμε και τοκίσαμε με 4% (άλλα 20 εκατομμύρια και τα σκυλιά δεμένα).
Δηλαδή, απόδοση ίση με 403,4%. Ενθουσιαστήκατε, το καταλαβαίνω, όμως πρέπει να σας συνεφέρω λίγο, μην πάρουν πολύ αέρα τα μυαλά σας.
Η Τραπεζική για αρχαρίους ΙΙΙ
Ναι, έτσι όπως τα είπαμε είναι τα πράγματα αλλά περίπου έτσι κι όχι ακριβώς έτσι. Η όλη διαδικασία δεν είναι τόσο απλή όσο σας την παρουσίασα.
Έχει μερικά αγκαθάκια, τα οποία πρέπει να προσέξουμε για να μη μας αγκυλώσουν.
Ωραία κολυμπήσαμε σε πελάγη ευτυχίας αλλά είναι πλέον ώρα να συνειδητοποιήσουμε ότι αυτά τα νερά έχουν και υφάλους ενίοτε έχουν και σκυλόψαρα. Πάμε, λοιπόν, να τα χαρτογραφήσουμε με προσοχή.
Κατ’ αρχάς, αυτό που υποθέσαμε περί ενός μεγαλονταραβεριτζή, ο οποίος θα πάρει ως δανεικά τα 500 εκατομμύρια που φτιάξαμε, είναι καθαρά θεωρητικό.
Κανένας εποπτικός οργανισμός, είτε σε εθνικό επίπεδο είτε σε ευρωπαϊκό, δεν πρόκειται να αποδεχτεί τόσο μεγάλη συγκέντρωση κινδύνου.
Αν όλες σου οι απαιτήσεις προέρχονται από έναν πελάτη, σε περίπτωση που αυτός ο πελάτης βουλιάξει, σε τραβάει μαζί του στον βυθό.
Η σωστή επιχειρηματική πρακτική διασπείρει τον κίνδυνο σε όσο το δυνατόν περισσότερους πελάτες, με όσο το δυνατόν μικρότερες απαιτήσεις από τον καθένα χώρια.
Παρένθεση:
Η οικονομική θεωρία λέει ότι όσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος, τόσο μεγαλύτερα είναι τα προσδοκώμενα κέρδη αλλά και τόσο μεγαλύτερη η πιθανότητα αποτυχίας.
Σκεφτείτε ότι παίζετε ρουλέτα και θέλετε να ποντάρετε 100 ευρώ. Μπορείτε να στοιχηματίσετε σε μονά-ζυγά, σε μικρά-μεγάλα ή σε μαύρα-κόκκινα, όπου έχετε μία στις δύο πιθανότητες να επαληθευτεί η πρόβλεψή σας αλλά τα κέρδη σας θα είναι μόλις εκατό ευρώ.
Μπορείτε, όμως, να ποντάρετε το κατοστάρικό σας σε έναν μόνο από τους τριάντα έξι αριθμούς και, αν επαληθευτεί η πρόβλεψή σας, να κερδίσετε τριάμισυ χιλιάρικα.
Μόνο που τώρα οι πιθανότητες να επαληθευτείτε δεν είναι μία στις δύο αλλά μία στις 36.
Στον κόσμο των επιχειρήσεων, μπορεί η μεγιστοποίηση του κέρδους να είναι θεοποιημένη αλλά το ένστικτο επιβίωσης είναι ισχυρότερο, οπότε οι εξαιρετικά ρισκαδόρικες επιλογές είναι απωθητικές. Κλείνει η παρένθεση.
Κατά συνέπεια, πρέπει να πάψουμε να ονειρευόμαστε αυτόν τον ένα πελάτη-μεσσία και να πέσουμε με τα μούτρα στην δουλειά και στο ψάξιμο προς αναζήτηση περισσότερων πελατών, ώστε να διασπείρουμε τον κίνδυνο.
Θεωρητικά, κάτι τέτοιο δεν είναι καθόλου εύκολο για μια καινούργια τράπεζα όπως η δική μας, αφού ο κόσμος δεν μας ξέρει και χρειάζονται αρκετός κόπος και μπόλικος χρόνος για να τον πείσουμε να μας εμπιστευτεί.
Όμως, υπάρχουν κι εδώ υπάρχουν άκρες που αρκεί να τις για να βάλουν το σύστημα σε λειτουργία.
Για παράδειγμα… σας έχω μιλήσει ποτέ για ένα φιλαράκι από το πανεπιστήμιο, που τώρα είναι αναλυτής σε μια οικονομική εφημερίδα και σε έναν αντίστοιχο ιστότοπο;
Πιστεύω ότι θα ενθουσιαστεί από την προσπάθειά μας και θα γράψει δυο καλά λόγια για μας ώστε να γίνουμε γνωστοί. Αφήστε τον σε μένα, έχω τον τρόπο να τον… ενθουσιάσω!
Πάμε παρακάτω. Το ότι είμαστε αφεντικά δεν σημαίνει ότι στην τράπεζά μας μπορούμε να κάνουμε ό,τι μας θυμηθεί.
Οι τράπεζες λειτουργούν στο πλαίσιο ενός – ας πούμε – κανονισμού λειτουργίας, μιας διεθνούς τραπεζικής συνθήκης, η οποία λέγεται «Συνθήκη της Βασιλείας», από την ομώνυμη ελβετική πόλη όπου εδρεύει η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (BIS).
Η αρχική συνθήκη («Βασιλεία Ι») μπήκε σε εφαρμογή το 1998, πολύ σύντομα βελτιώθηκε ως προς την αξιολόγηση των κινδύνων (⁄Βασιλεία ΙΙ») και ήδη βρισκόμαστε στις παραμονές μιας νέας τροποποίησης («Βασιλεία ΙΙΙ»), η οποία αναμένεται να τεθεί σε πλήρη εφαρμογή μέχρι το 2022.
Η εν λόγω συνθήκη λέει ότι:
Τα ίδια κεφάλαια μιας τράπεζας δεν μπορεί να είναι μικρότερα από ένα ποσοστό σε σχέση με τα πάγιά της, δηλαδή με τα δάνεια που έχει χορηγήσει και βρίσκονται στον δρόμο.
Κάποτε αυτό το ποσοστό ήταν 6% και τώρα είναι 7% αλλά αναμένεται να πάει 8% και ακόμη ψηλότερα, εφ’ όσον η νέα συνθήκη προβλέπει περαιτέρω βασική κεφαλαιακή επάρκεια (tier-1).
Τι σημαίνουν όλα αυτά;
Ας μείνουμε σε ότι ισχύει σήμερα. Τα κεφάλαιά μας δεν μπορεί να είναι λιγότερα από το 7% των δανείων που δίνουμε.
Δηλαδή, με τα 5 εκ. που έχουμε ως ίδια κεφάλαια, μπορούμε να δώσουμε μέχρι 71.428.571 ευρώ σε δάνεια (71.428.571 x 7% = 5.000.000). Άρα, ξεχάστε τα πεντακόσια που λέγαμε.
Και τώρα, προσοχή σε μια σημαντική λεπτομέρεια: Tο 7% που αναφέραμε ισχύει για δάνεια με σταθμισμένο ρίσκο 100%.
Για να το πω ανάποδα: Δάνεια με μηδενικό ρίσκο μπορούμε να δώσουμε όσα θέλουμε, μέχρι 500 εκατομμύρια που έχουμε δικαίωμα. Αν θέλουμε, μπορούμε να αγοράσουμε όσα ομόλογα του γερμανικού δημοσίου θέλουμε, αφού έχουν μηδενικό ρίσκο (και μηδενική απόδοση).
Εντάξει ως εδώ;
Ας δούμε τώρα τι σημαίνει πρακτικά ο παραπάνω περιορισμός.
Σκεφτείτε τι πρόβλημα θα είχαμε ως τράπεζα αν όλα τα δάνεια που είχαμε χορηγήσει ήταν στεγαστικά και τα μισά είχαν κοκκινίσει.
Θα είχαμε τα χέρια μας δεμένα και δεν θα μπορούσαμε να κουνηθούμε. Συνεπώς, θα έπρεπε να πάρουμε δυο σημαντικές αποφάσεις.
Πρώτον, να «αποχρωματίσουμε» όσα απ’ αυτά τα δάνεια μπορούμε, είτε κάνοντας συμφωνίες με τους πελάτες μας είτε προχωρώντας σε κατασχέσεις.
Και, δεύτερον, να ξεφορτωθούμε όσα δάνεια επιμένουν να μένουν βαμμένα, πουλώντας τα μπιρ-παρά σε κάποια εταιρεία ή σε κάποιο κεφάλαιο, απ’ αυτά που ειδικεύονται στην δουλειά τού «κορακιού».
Έτσι, το συνολικό μας ρίσκο θα μειωνόταν και θα μπορούσαμε να επιστρέψουμε στην δουλειά μας με καινούργιες χορηγήσεις, ήτοι με δημιουργία περισσότερου χρήματος.
Κι αφού κάναμε λόγο για στεγαστικά, ας ρίξουμε μια ματιά και σε μια άλλη ιστορία πριν κλείσουμε για σήμερα.
Είναι γνωστό ότι η τελευταία μεγάλη καπιταλιστική κρίση, η οποία ξέσπασε το 2008, άρχισε με την κατάρρευση των στεγαστικών δανείων.
Ίσως να θυμόσαστε από την «Ανατομία του νεοφιλελευθερισμού» τι είδους δάνεια ήταν αυτά:
Δάνεια αέρα-πατέρα, χαμηλής εξασφάλισης και διογκωμένα πολύ πάνω από την πραγματική αξία των ακινήτων για τα οποία δίδονταν.
Με απλά λόγια, στην πραγματικότητα επρόκειτο για δάνεια σταθμισμένου ρίσκου 100%.
Κι όμως, τα δομημένα ομόλογα όπου «πακετάρονταν» αυτά τα δάνεια, βαθμολογούνταν από τους οίκους αξιολόγησης ακόμη και με ΑΑΑ+, δηλαδή ως προϊόντα μηδενικού κινδύνου.
Έτσι, οι τράπεζες μπορούσαν να χορηγούν αβέρτα τέτοια «εγγυημένα» δάνεια, δίχως να χρειάζεται να τα καλύπτουν με ίδια κεφάλαια. Το τι επακολούθησε το ξέρετε.
Καληνύχτα σας.
Πηγή: Cogito Ergo Sum
